پیش از این، زمانی که معماران می‌خواستند طرحی را روی شیشه چاپ کنند، به وسیله چاپ سیلک اسکرین، یک طرح را با یک و یا دو رنگ چاپ می کردند یا به نوعی پیش پا افتاده از تکنولوژی چاپ دیجیتال با جوهرهای مبتنی بر مواد ارگانیک محدود می‌شدند که کارکردن با آنها بسیار مشکل بود. در حال حاضر، با پیدایش جوهرهای سرامیکی قابل چاپ در رزولوشن های بالا، تکنولوژِی چاپ دیجیتال ارتقا پیدا کرده، و این منجر به یک فرآیند چاپ قابل کنترل‌تر از نظر ابعاد چاپ، ضخامت رنگ شده و گستردگی گامت، دوام و مقاومت رنگ بیشتری ایجاد کرده است. نسل فعلی چاپگرهای دیجیتال به معماران و طراحان این فرصت را می دهد تا آنچه را که قبلا فقط یک شیشه ساده ساختمانی و یا شیشه لوازم خانگی بود، به یک بوم نقاشی تبدیل کنند.
مقایسه با سایر روش های چاپ روی شیشه
هزینه هر یک از این انواع چاپ بسته به اندازه پروژه یا پیچیدگی طرح آن ها متفاوت است، اما آنها به طور کلی با یکدیگر قابل رقابت هستند.
در گذشته، زمانی که میل به افزودن یک عنصر طراحی بصری به نما یا فضای داخلی ساختمان وجود داشت، معماران تا حد زیادی به طیف محدودی از پترن ها، از جمله طرح‌های مناسب برای چاپ سیلک و الگوهای مختلف لمینیت محدود می‌شدند.
چاپ سیلک اسکرین معمولاً زمانی مقرون به صرفه است که:
– یک یا نهایتا دو رنگ در طرح وجود داشته باشد،
– طرح های تکراری برای چاپ استفاده شوند،
– ضخامت طرح در تمامی سطح چاپ یکسان بماند،
– نوع جوهر در تمامی سطح چاپ یکسان بماند.
با این حال، اسکرین مورد استفاده در چاپ سیلک اسکرین ممکن است گران باشد و عمر مفید زیادی هم ندارد. اندازه مش رنگ به رنگ می تواند متغیر باشد و تغییر رنگ نیاز به شستشوی اسکرین دارد.
چاپ فیلم لمینیت می تواند مفید باشد، اما از آنجایی که باید بین دو تکه شیشه لمینیت شود، در جایی که فقط یک لایه شیشه مورد نظر است استفاده ای ندارد. فیلم های لمینیت چاپ شده ممکن است در طول فرآیند تولید در معرض کشیدگی و اعوجاج قرار گیرند، اما در مدت زمان طولانی کیفیت خود را مانند جوهر سرامیکی حفظ می کنند.
چاپ دیجیتال ( و به خصوص سرامیکی) به رفع برخی از این موانع کمک می کند، اما ممکن است در همه موارد راه حل ایده آل نباشد. باید به عنوان مکملی برای سایر فناوری ها، از جمله چاپ اسکرین و چاپ فیلم های لمینیت، در نظر گرفته شود. اگر رنگ های متعدد در یک طرح وجود دارند، از یک طراحی پیچیده استفاده شود یا سایز تصویر بسیار بزرگ است و ضخامت های گوناگون رنگ مورد نظر باشد، چاپ دیجیتال ممکن است ایده آل باشد
چاپ با جوهر فرا بنفش یا UV در مقابل جوهر سرامیکی
فرآیندهای چاپ عموماً بوسیله دو دسته جوهر انجام می گیرند که ممکن است هر کدام از آنها به دسته های مختلفی تقسیم شوند:
– جوهرهای سرامیکی قابل سیکوریت
– فرابنفش آلی
چاپ با جوهرهای فرا بنفش برای کاربردهای داخل ساختمان مناسب است، اما متاسفانه استفاده محدودی در نمای ساختمان ها، محیط های مرطوب و خورنده دارد زیرا جوهر در طول زمان تحلیل می‌رود. در عوض، چاپ با جوهر سرامیکی در هر دو کاربرد بیرونی و داخلی مفید است و می توان از آن در مکان‌های متفاوتی استفاده کرد.
چاپ دیجیتال با جوهر سرامیکی انعطاف‌پذیر است. به این معنی که می‌توان به روی آن پروسه های دیگری نیز انجام داد: می توان آنها را یک و یا چند لایه لمینیت کرد، سکوریت کرد و نیز از آنها در شیشه های عایق ساختمانی به صورت تخت و یا خم شده استفاده کرد. همچنین می‌توان آنها را به شیشه های LOW-E و یا به انواع آینه های نقره و یا آلومینیوم تبدیل کرد.
موارد استفاده
شیشه چاپ دیجیتال با جوهر سرامیکی را می توان در بسیاری از نواحی ساختمان استفاده کرد، از جمله:
نماهای خارجی ساختمان, پارتیشن ها، علایم راهنمایی و نشان ها، شیشه های مخصوص اجاق گاز و گاز های رو میزی؛ شیشه های مخصوص کابین دوش حمام، شیشه ها و سرامیک های کف و دیوار سرویس های بهداشتی و حمام، کابینت های آشپزخانه، کف استخرها، شیشه های کاربردی در معماری محیطی، پله ها، شیشه های پشت کابینت، مبلمان و میز های اداری، و غیره.
در فناوری چاپ دیجیتال می توان انواع مختلفی از تصاویر را چاپ کرد، از جمله تصاویر واقعی که با دوربین های با کیفیت بالا گرفته می شوند، متن و پترن های گرافیکی برداری. علاوه بر این، بافت هایی مشابه سطح چوب، گرانیت و سنگ مرمر را می توان با وضوح عالی تولید کرد در این فناوری هم شفافیت رنگ و هم میزان عبور دهی نور در چاپ کاملا قابل کنترل هستند.
شیشه های چاپ دیجیتال با جوهر سرامیکی را به همان شیوه ای که سایر شیشه هایی که با رنگ های سرامیکی معمول پوشش داده شده اند، نگهداری می کنند. به عنوان یک قاعده کلی، اگر به شیشه آسیب برسد، و یا آنقدر خراش بر دارد که آسیب به لایه های درونی وارد شود، به چاپ نیز آسیب خواهد رسید. نور شدید آفتاب، شستشو، و خش های معمول قدرت آسیب به شیشه چاپ شده با جوهر سرامیکی را ندارند.
اصول اولیه چاپ دیجیتال
شیوه های چاپ دیجیتال مختلفی برای بازار شیشه های ساختمانی و دکوراسیون داخلی وجود دارد. دو تفاوت اصلی در این تکنیک‌های چاپ دیجیتال، نوع جوهر مورد استفاده و نحوه انتقال جوهر از هد چاپگر بر روی شیشه است. این مقاله عمدتاً بر روی چاپگرهای جوهرافشان با استفاده از فناوری “قطره بر حسب نیاز” و یا Drop on Demand تمرکز دارد.
این چاپگرها از هدهای چاپ قابل برنامه ریزی که مشتمل بر تعداد زیادی از نازل ها هستند، استفاده می کنند که درست بالای سطح شیشه که تصویر به روی آن پاشیده می شود به صورت ثابت و یا متحرک فعال می شوند و جوهر را روی سطح شیشه در فقط در محل مناسب و به میزان مناسب می پاشند، از این رو به آن “ قطره بر حسب نیاز “می گویند. چاپگرها را معمولاً در یک کارخانه پردازش شیشه قرار می دهند. استفاده از اتاق تمیز برای کاهش احتمال آسیب زدن ذرات معلق در هوا به کیفیت چاپ، واجب عینی محسوب می شود.
ویژگی های جوهر سرامیکی
جوهرهای سرامیکی که در چاپ دیجیتال استفاده می‌شوند، مشابه جوهرهای مورد استفاده درچاپ اسکرین هستند. هر دو بر پایه سرامیک هستند و عملکرد و رفتار تقریباً یکسانی دارند. تفاوت اصلی این است که جوهرها با ذرات کوچکتر شیشه تولید می شوند تا به آنها اجازه دهند از طریق هد چاپگر، جوهر روی شیشه پاشیده شود. جوهرها همچنین حاوی رنگدانه‌های معدنی هستند که به آنها کمک می‌کند تا بعد از پخته شدن در کوره سیکوریت و در طول عمر تصویر، از نظر کیفیت و شدت پایدار باشند.
دقت کنید که جوهرهای مورد استفاده در لوازم داخل ساختمان باید فاقد هر گونه فلز سنگین مانند کادمیوم یا سرب باشند.
رنگ ها توسط معماران به دو صورت می توانند سفارش داده شوند.
– سفارش رنگ مورد نظر به کارخانه تولید رنگ با اعلام RAL و یا PANTONE مورد نظر.
– ساخت رنگ به روی شیشه با استفاده از رنگ های پایه (CMYKGW).
نوع اول زمانی مفید است که رنگ های محدودی مورد نظر باشند و یا زمانی که یک رنگ هایی بدون تغییر برای پروژه هایی مانند تابلوهای راهنمایی، اعلامی ها و یا پترن های برداری مورد نیاز است. در زیر نمونه کاری که بهتر است RAL مورد نظر به کارخانه تولید جوهر سفارش داده شود را مشاهده می کنید.
مرکز مالی کینگ عبدالله، عربستان سعودی، اجرا شده توسط شرکت شیشه عربی آمریکایی.
نوع دوم اساساً همان مفهوم چاپگر جوهرافشان است. در این نوع، قسمتی از گامت رنگ با قرار دادن قطره هایی از رنگ های پایه در کنار یکدیگر به دست می آید. نگاه دقیق به صفحه تلویزیون همین اثر را دارد، صفحه نمایش عموماً از پیکسل های آبی، سبز و قرمز تشکیل شده است. این سه رنگ به صورت جداگانه از فاصله نزدیک ظاهر می شوند، اما در صورت مشاهده از فاصله دورتر، تصویر نهایی را با هم ترکیب می کنند. قطرات جوهر آبی و قرمز که در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند، وقتی از نزدیک بررسی می‌شوند، به صورت جداگانه ظاهر می‌شوند، اما وقتی از فاصله دور دیده می‌شوند، ترکیب می‌شوند و بنفش را تشکیل می‌دهند.
هتل مووِنپیک در عقبه، اردن، اجرا توسط شیشه منصور.
جوهرها همچنین می توانند توسط چاپگر در ضخامت های مختلف برای کنترل شدت نور ورودی خورشید و یا تغییرات رنگ دلخواه استفاده شوند. به عنوان مثال، جوهر آبی نسبت به رنگ‌های دیگر شفاف‌تر است، بنابراین چاپ با رنگ آبی انتقال نور بیشتری را به داخل ساختمان در طول روز فراهم می کند. یک طرح عمدتاً آبی نیز ممکن است در شب از نمای بیرونی نور بیشتری خارج کند. اگر محدود کردن انتقال نور به داخل ساختمان نیز مورد نظر است، رنگ های دیگر را می توان در ضخامت های مختلف اعمال کرد تا میزان نور منتقل شده را متعادل کند. با این حال، عکس آن نیز صادق است. اگر هدف ایجاد نمایی است که اساساً با یک جلوه شیشه ای رنگی از داخل یا خارج می درخشد، می توان تصویر را برای رسیدن به جلوه مورد نظر تنظیم کرد.
دفتر مرکزی رونیکس، تهران، اجرا شده توسط شرکت ونوس شیشه
فرآیند چاپ دیجیتال
روش چاپ دیجیتال با رنگ سرامیکی دو مرحله دارد. تنظیم فایل طراحی در برنامه های نظیر فتوشاپ Photoshop و یا Corel Draw:
این مرحله به عهده معمار سفارش دهنده و یا طراح داخلی می باشد و قطعا این کار را باید با همکاری تنگاتنگ با طراح آشنا به چاپگر و یا یک فارغ التحصیل رشته چاپ که عموما در استخدام کارخانه است و نیز بعضا با یک عکاس حرفه ای مجهز به دوربین عکاسی فوق العاده قوی انجام دهد. نتیجه مرحله اول فایل های طراحی شده هستند. فایل های طراحی را می توان در فرمت های مختلف تهیه کرد. هم تصاویر متشکل از پیکسل و هم تصاویر برداری در این فرآیند قابل قبول هستند. ویژگی کلیدی این است که فایل ها باید با وضوح بالا باشند. هرچه تصویر واقعی چاپ شده بزرگتر باشد، فایل مورد نیاز باید با کیفیت تر باشد. از آنجایی که الزامات هر پروژه متفاوت است، معنای “رزولیشن بالا” نیز متفاوت است. تهیه صحیح فایل های تصویری یکی از حیاتی ترین مراحل در این فرآیند است. کیفیت شیشه چاپ شده به اندازه رزولوشن فایل تصویر مورد استفاده برای چاپ خواهد بود. برای چاپ با رزولوشن 2880 dpi باید عکسی با همین وضوح نیز داشته باشید. این مشکل برای طرح های برداری وجود ندارد.
می توانید تصمیم بگیرید که هر قسمت از تصویر شما روی قطعات مساوی شیشه و یا کل آن روی یک قطعه شیشه جابوی بزرگ چاپ شود. می توانید مکان های سوراخ کاری، بعد و یا قبل از چاپ را به برنامه بدهید. فرم شیشه می تواند مربع و یا مستطیل نباشد. در نهایت، نرم‌افزار تصویر را به فایل‌های تقسیم می کنند که برای هر نوع رنگ پایه یک برنامه متفاوت بوجود آید.
سپس، این فایل‌های مخصوص به لایه رنگ های مختلف به چاپگر فرستاده می‌شوند، جایی که تصویر آنالیز می‌شود و جوهر بر روی شیشه پاشش می شود. پس از آنکه تصویر به روی قسمت بدون قلع شیشه چاپ شد، شیشه به یک اجاق فرستاده می شود تا جوهر خشک شود. چاپگرهای نسل جدید اکنون می توانند جوهر را هنگام چاپ تصویر خشک کنند. در این مرحله از فرآیند، جوهر دارای روکش مات است و به طور دائم به شیشه ای نچسبیده است.
تصویر چاپ شده از خشک کن به سمت کوره سیکوریت یا حتی خم می رود. جوهر در دمای 600 تا 670 درجه سانتیگراد (1112 تا 1238 درجه فارنهایت) بسته به تنظیمات کوره پخته می شود. تنها پس از این مرحله است که تصویر به طور دائم روی شیشه می‌نشیند و جوهر، رنگی براق به خود می‌گیرد. از اینجا، شیشه چاپ شده را می توان به فرآیندهای دیگر، از جمله اعمال پوشش های مکمل، لمینیت و خطوط دو جداره هدایت کرد و نیز می توان آن ها را خم کرد.
انواع جوهرهای سرامیکی
جوهر های سرامیکی خود به دسته های زیر تقسیم می شوند:
– جوهر های سرامیکی مخصوص محیط آزاد ) گامت رنگ محدود در قلمرو رنگ های قرمز و زرد(
– جوهر های سرامیکی مخصوص محیط داخل ( گامت رنگ وسیع تر (
– جوهر های سرامیکی ترنس پرنت (مخصوص چاپ هاله های بصری و یا چاپ به روی پنل های سولار)
– جوهر های سرامیکی مخصوص چاپ لوازم خانگی مانند شیشه های یخچال و اجاق گاز
– جوهر های سرامیکی فلزات گرانبها مانند طلا و پلاتینیوم
– جوهر های سرامیکی رنگ های کاربردی: ضد خش (مخصوص میز آشپزخانه و پله ها)، اثر سند بلاست، اثر اسیدی
– جوهر های سرامیکی رسانای جریان الکتریکی
– جوهر های سرامیکی مخصوص شیشه های اتوموبیلی
مزایا و محدودیت ها
از مزایای چاپ دیجیتال با جوهر سرامیکی می توان به صرفه جویی در هزینه، انعطاف پذیری طراحی و تکرارپذیری اشاره کرد. صرفه جویی در هزینه نسبت به چاپ اسکرین زمانی اتفاق می افتد که اسکرین های متعددی نسبت به تعداد واحدهای مورد نیاز برای تولید مورد نیاز باشد. همچنین هیچ هزینه ذخیره سازی با چاپ دیجیتال (چیزی مربوط به صفحه نمایش) وجود ندارد زیرا فایل ها به صورت الکترونیکی نگهداری می شوند.
انعطاف‌پذیری در طراحی با امکان چاپ تصاویری متشکل از چندین رنگ، یا چندین جنس متفاوت از رنگ به دست می‌آید. خطوط بسیار ظریف، ریز نقطه‌ها و تصاویر دوگانه به انعطاف‌پذیری ارائه شده توسط چاپ دیجیتال می‌افزایند. تصاویر دوگانه شامل تصویری است که از یک طرف شیشه با تصویری متفاوت از طرف دیگر مشاهده می شود. در نهایت، فایل‌های طراحی ذخیره‌شده به این معنی است که می‌توان سال‌ها بعد با نتایج قابل اعتماد، جایگزین‌ها و بازتولیدها را تولید کرد.
تطبیق رنگ تصویر نهایی چاپ شده با دید طراح می تواند چالش برانگیز باشد. مقدار نوری که در یک روز آفتابی، ابری، بعد از ظهر و یا شب منتقل و منعکس می شود، بر نحوه ارائه تصویر تأثیر می گذارد.
علاوه بر این، استفاده از یک پوشش روی چاپ ممکن است شادابی رنگ ها را کم کند. انتخاب زیرلایه نیز می تواند باعث شود رنگ ها متفاوت از طرح ظاهر شوند. به عنوان مثال، شیشه شفاف معمولی ممکن است یک لایه رنگ سبز به تصویر بدهد، در حالی که یک لایه شیشه‌ای کم آهن به فروکش کردن این اثر سبز کمک می‌کند. در طراحی تصویر با استفاده از چاپ دیجیتال باید تمام این مسائل را در نظر گرفت.
آخرین نکات و نتیجه گیری
به عنوان معمار، همواره قبل ار هر اقدامی برای سفارش این موارد را در نظر بگیرید:
– هر المانی از جنس شیشه، جنس بقیه المان های اطراف را هم تحت تاثیر قرار می دهد. شیشه ای که دارای چاپ فوق العاده ای باشد. شاید یک جزء زیبا باشد، اما ممکن است که کلیت را کاملا به هم بریزد. شاید چوب، استیل، و یا سرامیک هم انتخاب های بدی نباشند.
– وقتی از شیشه بودن، و استفاده از چاپ دیجیتال یقین پیدا کردید، باید بدانید که طرحی که باید پرینت شود باید کاملا توسط خودتان و با کمک یک عکاس حرفه ای و نیز یک کارشناس چاپ آماده شود. انداختن این وظیفه به گردن کارخانه در بسیاری از مواقع همه را به دردسر می اندازد.
– حتی بعد از آماده شدن طرح، باید در کنار اپراتور دستگاه باشید تا بعد از چند بار چاپ نمونه، به نمونه ایده آل خود برسید.
– یک نسخه از فایل نهایی، RAL رنگ های انتخاب شده، و نیز یک نمونه از شیشه خام که چاپ روی آن انجام می گیرد را همواره همراه خود داشته باشید.
– در صورتی که چاپ روی قطعات کوچک نیست، حتما بیشتر از حد نیاز سفارش دهید. و قطعات اضافی را داخل انبار مجموعه و با هر آپارتمان نگاه دارید.
– حتما از شرکت تولید کننده رنگ سرامیکی استاندارد های بین المللی لازم را بگیرید. رنگ باید تست های مقاومت در برابر نور، رطوبت، خط و خش، و مواد شستشو را داشته باشد. مواد اولیه رنگ های سرامیکی باید در کیفیت ثبات داشته باشند. بسیار دیده شده که یک رنگ با یک RAL مشخص، در دو چاپ با دو رنگ متفاوت دیده شده اند. با هر تولید کننده چاپگر و رنگ سرامیکی کار نکنید، و تحت تاثیر تبلیغات معمول قرار نگیرید. کیفیت رنگ را در زمان عقد قرارداد شرط کنید، و برای افت کیفیت رنگ در طی زمان جریمه در نظر بگیرید.
شما معماران دائما برای شناخت راه‌هایی جدید و متنوع در ارائه ایده های خود در تلاش هستید تا بتوانید امضای خود را در درون، نما، ویا محیط اطراف ساختمان و فضاهای شهری به جا بگذارید. چاپ دیجیتال به عنوان یک کمک حال در چندین حیطه به یاری شما آمده است. دستش را رد نکنید.
یک نمونه ویژه
مزرعه شیشه ای
FARM LAND
بازار واقع در میدان شیجندل در کشور هلند در هنگام بمباران شدید در میانه ی جنگ جهانی دوم به شدت آسیب دید. یک شرکت معروف معماری در کشور هلند به نام MDRDV پیشنهاد جالبی به شهرداری شهر داد. آن سازه قدیمی به شیوه ای نوین بازنمایی شود.
با همکاری هنرمند عکاس “فرانک ون در سالم” از تمام مزارع سنتی باقی مانده در این منطقه با بالاترین کیفیت ممکن و با در نظر گرفتن تمامی جزئیات عکس های زیادی گرفته شد تا بتوانند ماکت سه بعدی یک “مزرعه معمولی” را با عکس ها و با کمک رایانه بسازند. این تصویر بر روی قطعات بزرگ شیشه ای چاپ شده و به صورت پنل های عایق، کل نما را تشکیل می دهند. مزرعه شیشه ای 1.6 برابر بزرگتر از حالت معمول شده است تا بنای یادبودی برای ساختمان سنتی ایجاد کند. عکس های ارائه شده از وبسایت MDRDV تهیه شده است.
محل: هلند, شهر شیجندل
سال: 2013
مساحت: 1600 متر مربع
برنامه ها: خرده فروشی، فرهنگی، بار رستوران، سلامتی
مدیر فنی صنایع شیشه خاجی
