محصولات غذایی فرآوری شده

فواید غذاهای فرآوری شده: مواد افزوده به غذاهای فرآوری شده سبب دریافت مواد مغذی بیشتر و در بعضی موارد باعث از بین رفتن بیماری‌های موجود در مواد غذایی می‌شوند. مانند شیر که برای استفاده بهتر است پاستوریزه شود. گاهی اوقات به شیر و آبمیوه‌های طبیعی، کلسیم و ویتامین دی و به غلات فیبرافزوده می‌شود که کاملاً بی‌ضرر هستند.

میوه‌های کمپوت شده یا کنسروی جایگزین‌های مناسبی برای میوه‌های تازه به شمار می‌روند. استفاده از بعضی غذاهای فرآوری شده همانند سبزی‌خوردن آماده و سبزیجات نیم‌پز برای افرادی که زمان کافی جهت  تهیه آن‌ها را ندارند، انتخاب خوبی است. بعضی از محصولات کنسرو شده بیشتر در دسترس عموم هستند، مانند ماهی تن که بیشتر به‌صورت کنسروی مصرف می‌شود. افزودن ویتامین D، کلسیم و فیبر به برخی غلات و نوشیدنی‌هایی چون شیر و آبمیوه‌ها موجب مصرف املاح و مواد طبیعی به هنگام استفاده از این نوشیدنی‌ها می‌شود، درمجموع می‌توان چنین نتیجه گرفت همه غذاهای فرآوری شده مضر و خطرناک نیستند و بعضی از آن‌ها زندگی را راحت‌تر و سبب صرف زمان کمتر برای آماده‌سازی و تأمین مکمل‌های غذایی مفید برای بدن می‌شوند.

چنانچه مواد غذایی فرآوری شده بر اساس استانداردهای ملی تهیه شوند، می‌توانند ازنظر حفظ سلامتی، صرفه‌جویی در وقت در تهیه آن و یا امکان نگهداری طولانی مدت مواد خوراکی بسیار مفید و گاه مقرون‌به‌صرفه باشند.

مضرات غذاهای فرآوری شده: مصرف بیش‌ازحد این دسته از محصولات غذایی به دلیل دارا بودن برخی مواد شیمیایی و نمک یا شکر زیاد سبب افزایش فشارخون، قند خون، چاقی و کلسترول بد شده و احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، سرطان و دیابت نوع ۲ را افزایش می‌دهد. در ادامه مطلب به بعضی از مواد افزوده مضر اشاره می‌شود. اگر شما به دنبال غذا خوردن به شکل سالم هستید، باید از محتویات و میزان مقادیر موجود آن‌ها در محصولات خریداری‌شده آگاه باشید و از مصرف بیش‌ازحد محصولاتی که دارای درصد بالایی از افزودنی‌های مضر می‌باشند پرهیز نمایید. بامطالعه بخش جدول ارزش غذایی و یا در قسمت دستورالعمل تولید می‌توان از میزان و نوع مواد افزوده به آن محصول مطلع گردید. افزودنی‌های مضر که به غذاهای فرآوری شده اضافه می‌شوند، عبارت‌اند از:

شکر افزوده: شکر افزوده به تمام مقدار شکری گفته می‌شود که به‌طور طبیعی در مواد غذایی وجود ندارد. شکر افزوده نه‌تنها به محصولات شیرین، بلکه برای افزایش طعم و ماندگاری بهتر به موادی مثل نان، انواع سس و غلات و همچنین به غذاهای کم‌کالری اضافه می‌شود. برای اطلاع از میزان شکر در هر محصول ، باید هنگام خرید به جدول ارزش غذایی درج‌شده در بسته‌بندی محصول توجه و از مقدار مواد افزودنی آن اطلاع حاصل کرد که البته که در برخی برچسب‌ها با عناوینی چون مالتوز، شکر قهوه‌ای، عسل، شربت و عصاره ذرت شیرین درج‌شده‌اند.

سدیم: سدیم معمولاً باعث نگهداری و محافظت غذا از فساد شده و آن را تازه نگه می‌­دارد. اغلب مردم مقدار موردنیاز سدیم بدن خود را از طریق غذاهای فرآوری شده و فست فود به دست می‌­آورند. هر محصول که حاوی سدیم بالاتر از ۶۰۰ میلی‌گرم در ۱۰۰ گرم باشد، دارای میزان زیادی از سدیم است. درحالی‌که اگر این مقدار ۳۰۰ میلی­‌گرم در ۱۰۰ گرم باشد، مقدار سدیم مناسب و کم است. نام­‌های دیگر سدیم که بر روی برچسب محصولات درج می‌شوند عبارت‌اند از: مونوسدیم گلوتومات و دی سدیم فسفات.

چربی ترانس: این دسته از چربی‌ها جهت افزایش نقطه ذوب روغن به مواد غذایی افزوده می‌شوند که این امر سبب افزایش طول عمر و ماندگاری آن­ها می‌شود. چربی­‌های ترانس در شیرینی‌ها، غذاهای آماده مانند سیب‌زمینی سرخ‌­کرده، دونات، مارگارین و غیره یافت می‌­شود. طبق تحقیقات اولیه در ابتدا تصور می­‌شد چربی ترانس جایگزین خوبی برای روغن­­‌های حیوانی است. اما مطالعات بعدی نشان داد چربی ترانس نه‌تنها کلسترول بد را افزایش می‌­دهد بلکه موجب کاهش کلسترول خوب نیز می‌گردد. که درنتیجه مصرف بیش‌ازاندازه­ آن سبب افزایش احتمال سکته قلبی و ابتلا به بیماری­‌های قلبی و عروقی می­‌شود. میزان ۵ گرم در ۱۰۰ گرم محصول، مقدار زیادی است. افرادی که دارای زمینه‌های بیماری قلبی و عروقی می‌باشند باید دقت کنند که علیرغم اینکه برخی محصولات فاقد چربی ترانس می‌باشند  ولی حداقل دارای 0.5% از این نوع چربی در بافت خود می‌باشند.

امروزه علیرغم تمامی موارد ذکرشده، مصرف محصولات غذایی حاوی مواد افزودنی در حال افزایش است، زیرا از سویی تولید این محصولات به دلیل قیمت کمتر افزودنی‌های شیمیایی نسبت به مواد طبیعی دارای منافع اقتصادی زیادی برای تولیدکنندگان می‌باشد و از سوی دیگر خرید و استفاده از آن به دلیل تهیه سریع و آسان و امکان نگهداری طولانی‌مدت برای مصرف‌کنندگان مقرون‌به‌صرفه تر می‌باشد.

لیست افزودنی‌های خطرناک

در زیر فهرست کوتاهی از افزودنی‌های شیمیایی که طبق تحقیقات انجام‌شده مصرف زیاد آن‌ها مضر می‌باشد، آورده شده است:

 کلام آخر

غذاهای فرآوری شده را می‌توان در دودسته سالم و مضر طبقه‌بندی کرد. با بررسی جدول بالا، متوجه می‌شویم که غذاهایی که دارای بیشترین خطر مصرف می‌باشند(پنیر، گوشت‌های کنسرو شده، شیرینی‌ها و نوشیدنی‌های شیرین) دقیقاً آن‌ گروه‌هایی هستند که بدون توجه به وجود یا عدم وجود افزودنی‌های شیمیایی، باید در حد اعتدال مصرف شوند. بنابراین فقط یک رژیم غذایی سالم و متعادل می‌تواند تمام مواد موردنیاز بدن را تأمین نماید و درعین‌حال از ما در برابر مواد مضر، محافظت نماید.