متاورس فرضیه‌ای از نسل بعدی اینترنت است که از محیط‌های مجازی سه بعدی آنلاین غیرمتمرکز و پایدار تشکیل می‌شود. این دنیای مجازی از طریق هدست‌های واقعیت مجازی، عینکهای واقعیت افزوده، گوشی‌های هوشمند، رایانه‌های شخصی و کنسول‌های بازی قابل دسترسی خواهد بود.
در تعریف خوبی از متاورس می توان اینگونه بیان کرد که متاورس یک دنیای آنلاین و مداوم است که خطوط واقعی و واقعیت مجازی را محو می‌کند. متاورس به یک دنیای آنلاین 24 ساعته اشاره دارد که در آن اقتصادهایی زندگی می کنند که مشوق شبکه جدیدی از سازندگان و ارائه دهندگان زیرساخت ها هستند.
متاورس از دو بخش متا (Meta) و ورس (Verse) تشکیل شده است؛ Meta یعنی ماورا و Verse هم یک اشتقاق معکوس از کلمه Universe است. در نتیجه متاورس یعنی دنیایی ماورایِ دنیای حقیقی ما. این اصطلاح برای اولین بار در کتاب علمی‌تخیلی سقوط برفی (Snow Crash) نوشته نیل استفنسون در سال ۱۹۹۲ به کار برده شد. این نویسنده آمریکایی از واژه متاورس برای توصیف نوعی دنیای مجازی استفاده کرده بود که در آن قهرمان داستان به بصورت مجازی با دیگران معاشرت و خرید می‌کند و حتی دشمنان دنیای واقعی خود را شکست می‌دهد.
فعلا در فضای سه بعدی صرفا حس‌های بینایی و شنوایی درگیر هستند ولی ممکن است در آینده سایر حس‌ها همچون لامسه و بویایی هم درگیر شوند، اینجا است که همه چیز متفاوت خواهد بود.
در آینده‌ای دور یا شاید نزدیک‌تر از آنچه تصور می‌کنیم، دنیای فیزیکی ما به حجم بی‌نهایت عظیمی از داده تبدیل می‌شود که می‌توان آنها را با کامپیوتر پردازش کرد، بر روی آنها کلیک کرد یا در میان آنها قدم برداشت و مثل سرچ گوگل، جستجو کرد. در این دنیا رابط‌ها و روش‌های جدیدی برای حرکت و ایجاد محتوا وجود خواهد داشت و ما واژه‌ها و حتی معماری جدیدی برای میزبانی از نسخه دیجیتال خود و دنیای دیجیتال اطرافمان ایجاد خواهیم کرد.
این همگرایی جدید بین دنیای دیجیتال و دنیای فیزیکی مبتنی بر اینترنت 5G و 6G و رایانش کوانتومی گرافنی است و نگاه ما به این دنیا از درون لنزهای عینکهای واقعیت مجازی‌مان خواهد بود.
در خصوص متاورس لازم است با 3 مفهوم اساسی آن نیز آشنا شویم.
حضور (presence): حضور عبارت است از احساس بودن در فضای مجازی بطور واقعی، ملموس و در کنار افراد دیگر. نتایج چندین دهه تحقیق نشان داده است که کیفیت تعاملات آنلاین با ایجاد حس حضور واقعی در این فضا بهبود پیدا می‌کند. این حس حضور می تواند از طریق عینکهای واقعیت مجازی ایجاد می‌شود.
تعامل‌پذیری (interoperability): مفهوم کلیدی دوم که متاورس را از تجربه کنونی ما از اینترنت متفاوت می‌کند، «تعامل‌پذیری» است. تعامل‌پذیری به این معنا است که ما در متاورس بتوانیم از مقصدی به مقصد دیگر با تمام دارایی‌های دیجیتال خود سفر کنیم.
استاندارد سازی (standardization): مفهوم سوم «استاندارد سازی» است که قابلیت تعامل‌پذیری بین پلتفرم‌ها و سرویس‌ها را در سراسر متاورس ممکن می‌کند. استانداردهایی که برای متاورس در نظر گرفته می‌شود، استفاده گسترده از آن را در سراسر دنیا امکان‌پذیر می‌کند.
به لطف متاورس دیگر لازم نیست برای کار در محیط فیزیکی در دنیای واقعی حضور داشته باشیم؛ در این حالت محل کار ما در همان متاورس خواهد بود. عینکهای واقعیت مجازی و محیط متاورس پا به پای هم در حال ساخت و گسترش هستند و در آینده نزدیک این عینک‌ها کاربردهای زیاد و وسیعی خواهند داشت.
از این عینک‌ها می‌توان برای احراز هویت، به خاطر سپردن نام همکاران، بخش‌ها و پروژه‌ها و در کل به‌عنوان پنجره‌ای از راه دور به درون دفاتر اداری، تأسیسات تولیدی، کارخانه‌ها و … در سراسر جهان استفاده کرد. عینکهای واقعیت مجازی می‌توانند جایگزین گوشی‌های هوشمند و لپ‌تاپ‌ها شوند. تصاویر دیجیتالی، بازخورد لمسی، حسگرهای بیومتریک و پخش و ضبط صوتی همه از قابلیت‌های زندگی در متاورس است و بینایی ماشین نیز جزء مهمی از این دنیا خواهد بود.
دسترسی به دنیای مجازی ازطریق این عینک‌ها همچنین به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد تا محصولات یا حتی نام تجاری خود را به شیوه‌های نوآورانه از نو تصور کنند؛ فرایندهای تجاری را تسریع و پیش از تولید و توزیع محصول، نسخه مجازی آنها را آزمایش کنند. محققان و متخصصان پزشکی هم می‌توانند با استفاده از نمونه‌های مجازی دقیق به کمک هوش مصنوعی، روش‌های درمانی جدیدی را بدون به خطر انداختن سلامتی بیمار بیازمایند.
کاربردهای متاورس
ملاقات‌های مجازی و قرارهای کاری
در دنیای متاورس می توان شخصیتی ایجاد نمود و در جلسات و ملاقات‌های مجازی شرکت کرد. فیسبوک پیش‌تر به این حوزه وارد شده و Horizon Workrooms را توسعه داده است. Horizon Workrooms یک سرویس واقعیت مجازی Virtual Reality و واقعیت ترکیبی Mixed Reality است که جلسات را خارج از چهارچوب سنتی برگزار می‌کند.
آموزش مجازی
شرکت‌های بسیاری در راستای پاسخ به نیازهای آموزش مجازی و کلاس‌های آنلاین، نرم‌افزارها و خدمات مختلفی را ارائه نموده اند. نرم‌افزارهای ارتباطی، تعیین کارایی و کیفیت تحصیل و همچنین ابزارهایی برای تعامل بیشتر در محیط آموزش مجازی، از جمله مواردی هستند که در دوران قرنطینه با رشد همراه شده اند.
درست مانند مجازی‌‌کردن روند کسب‌وکارها و تعاملات در محیط کار، محیط آموزشی هم نیاز به تغییراتی بنیادی دارد و متاورس و دنیای آن می‌تواند تا حد زیادی به تحقق این رویاها کمک کند. از جمله کاربردهای متاورس در حوزه آموزش مجازی، می‌توان به فعالیت در روند آموزش و آموزش از راه دور از طریق تماس‌های ویدیویی اشاره کرد.
خرید آنلاین
خرید آنلاین دارای مشکلات اساسی زیادی است. بطور مثال انتخاب سایز مناسب برای لباس‌ها یا فرایند طولانی بازگرداندن پول به حساب مشتری و حتی گاهی کالای مورد نظر شبیه آن چیزی نیست که به شما نشان داده شده است.
متاورس برای این موضوع هم کاربرد اساسی دارد. بطور مثال یک شرکت هندی که در حوزه فروش عینک فعالیت می‌کند، امکانی را فراهم کرده است که کاربران می‌توانند از طریق دوربین واقعیت مجازی عینک موردنظرشان را روی صورتشان ببینند. این کار برای پرو کردن لباس هم در آینده قابل انجام خواهد بود.
گردشگری و سفر
اگر متاورس بتواند به ایده‌های خود جامه عمل بپوشاند، نه تنها امکان بازدید از موزه‌ها، سازه‌های قدیمی و عجایب جهان بصورت مجازی ممکن می شود، بلکه می توان در زمان هم سفر کرد. از سوی دیگر، هزینه‌های سنگین سفر مثل رفت‌وآمد، سوخت و هتل هم صفر می‌شود.
خرید آنلاین
خرید آنلاین دارای مشکلات اساسی زیادی است. بطور مثال انتخاب سایز مناسب برای لباس‌ها یا فرایند طولانی بازگرداندن پول به حساب مشتری و حتی گاهی کالای مورد نظر شبیه آن چیزی نیست که به شما نشان داده شده است.
متاورس برای این موضوع هم کاربرد اساسی دارد. بطور مثال یک شرکت هندی که در حوزه فروش عینک فعالیت می‌کند، امکانی را فراهم کرده است که کاربران می‌توانند از طریق دوربین واقعیت مجازی عینک موردنظرشان را روی صورتشان ببینند. این کار برای پرو کردن لباس هم در آینده قابل انجام خواهد بود.
گردشگری و سفر
اگر متاورس بتواند به ایده‌های خود جامه عمل بپوشاند، نه تنها امکان بازدید از موزه‌ها، سازه‌های قدیمی و عجایب جهان بصورت مجازی ممکن می شود، بلکه می توان در زمان هم سفر کرد. از سوی دیگر، هزینه‌های سنگین سفر مثل رفت‌وآمد، سوخت و هتل هم صفر می‌شود.
تفریح
متاورس و تلفیق آن با فناوری واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، این امکان را به کاربران می‌دهد که بدون ترک صندلی‌شان، فعالیت‌هایی مثل قایق‌سواری، فوتبال و پرش از ارتفاع را تجربه کنند. حتی در آینده می توان با رشد تکنولوژی غذاهای کشورهای دیگر را آزمود و کاربران تجربه‌هایی داشته باشند که در دنیای واقعی نیازمند صرف هزینه و وقت زیادی است.
تعامل با رایانه
اختراع صفحات لمسی انقلابی در صنعت تلفن‌های همراه ایجاد کرد و حالا کمتر تلفن همراهی را می توان پیدا کرد که از این صفحات استفاده ننماید. با افزایش نفوذ سخت‌افزارهای واقعیت مجازی و متاورس، باید منتظر تغییرات بنیادین در تعامل کاربران و رایانه‌ها بود.
اقتصاد
ظهور امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) به‌گفته بسیاری، انقلابی در اقتصاد بود. از طرف دیگر، بانکداری و امور مالی سنتی در متاورس جایی ندارد و همین مسئله به معنای آن است که دیفای و ارزهای دیجیتال می‌توانند در متاورس جایگاهی پراهمیت داشته باشند. در واقع به لطف همین امور مالی غیرمتمرکز است که دارایی‌های دیجیتال می‌توانند در تعاملات مالی دنیاهای مجازی مورد استفاده قرار گیرند. اگر بانک‌ها و مؤسسات مالی همچنان رویکردی منفعل در این حوزه پیش بگیرند، احتمالاً از رقابت حذف می‌شوند؛ چرا که روز به روز افراد بیشتری به‌سمت تعامل با متاورس پیش می‌روند و همین مسئله نیاز به راهکارهای نوین مالی را بیشتر می‌کند.
چالش های پیش رو در دنیای متاورس
علاوه بر اینترنت پر سرعت، نیاز به دستگاه های خاص برای ورود به دنیای متاورس، حریم خصوصی و امنیت داده ها، مشکلات مربوط به مالکیت معنوی، امکان اعتیاد شدید به این فضا، جامعه گریزی و دوری از افراد واقعی و مشکلات و سر دردهای ناشی از استفاده بی رویه ی عینک های واقعیت مجازی از چالش های پیش رو در دنیای متاورس می باشد.
موانع بسیار دیگری نیز در دنیای متاورس وجود دارند. بزرگ‌ترین مانع محدودیت‌های سخت‌افزاری است. در حال حاضر، شبکه جهانی اینترنت و قابلیت‌های رایانشی در سراسر جهان هنوز قادر به پشتیبانی از دنیای دیجیتال پایداری نیست که بتواند از میلیون‌ها کاربر به‌طور هم‌زمان و در لحظه میزبانی کند. حتی اگر این سطح از شبکه و قدرت رایانشی دردسترس باشد، مصرف این حجم از انرژی هم برای شبکه‌های برق و هم برای محیط‌زیست مشکلات بسیاری ایجاد خواهد کرد.
در مواردی هم که تکنولوژی لازم برای ایجاد متاورس وجود داشته باشد، لازم است تغییرات گسترده فرهنگی صورت بگیرد تا افراد بیشتری به استفاده از متاورس ترغیب شوند. براساس گزارش Thrive Analytics و ARTillery Intelligence در سال ۲۰۲۰، درحالی‌که تکنولوژی واقعیت مجازی و واقعیت افزوده با بالاترین کیفیت برای جامعه آمریکایی دردسترس است، کمتر از ۲۰ درصد از آنها به استفاده از هدست‌های واقعیت مجازی روی آورده‌اند.
با وجود این مشکلات، متاورس به احتمال زیاد اجتناب‌ناپذیر است؛ اگرچه کاربران آینده ممکن است از آن تنها به عنوان اینترنت یاد کنند. نکته اینجا است که قرار نیست برای گذار از عصر اینترنت به متاورس دکمه‌ای فشار داده شود؛ بلکه متاورس به‌تدریج به وجود می‌آید و ما را در برمی‌گیرد. همان‌طور که هیچ کس متوجه گذار از اینترنت نسل اول به نسل دوم نشد، توسعه متاورس هم با حضور گسترده‌تر افراد در دنیای مجازی و پیوند زدن هرچه بیشتر هویتشان به زندگی مجازی، به‌طور طبیعی رخ خواهد داد.
از طرفی، غول‌های تکنولوژی نیز در تلاش‌اند تا زودتر از رقبا جامعه کاربران خود را برای زندگی در متاورس آماده کنند. در بین آنها، موضع فیسبوک درباره متاورس سروصدای زیادی به راه انداخته است. مارک زاکربرگ، بنیان‌گذار فیسبوک، اخیراً گفت که قصد دارد به کمک این شبکه اجتماعی، متاورس را بسازد. او گفت انتظار دارد افراد در آینده فیسبوک را نه به چشم شبکه اجتماعی بلکه به چشم یک شرکت متاورسی ببینند. در نگاه او، متاورس “یک محیط مجازی است که در آن می‌توانید با افراد مختلف در فضاهای دیجیتال حضور داشته باشید. این یک اینترنت تجسم‌یافته است که شما در داخل آن هستید، نه اینکه فقط از بیرون به آن نگاه کنید. ما معتقدیم که متاورس قرار است جانشین اینترنت تلفن همراه باشد.”
ساتیا نادلا، مدیرعامل مایکروسافت هم از برنامه‌های خود برای ایجاد شرکت متاورسی صحبت کرده است. او در سخنرانی Microsoft Inspire امسال، متاورس را “لایه جدیدی از مجموعه زیرساخت‌ها” توصیف کرد که در آن “دنیای دیجیتال و فیزیکی در کنار هم قرار می‌گیرند.”
متیو بال، رئیس سابق استراتژی در آمازون استودیوز، هم متاورس را نه به‌عنوان یک دنیای مجازی، بلکه به‌عنوان “جانشین اینترنت تلفن همراه” توصیف می‌کند. یعنی چارچوبی برای یک زندگی بشدت متصل و آنلاین. از نظر او، “هیچ تغییر ناگهانی و مشهودی بین قبل و بعد از متاورس وجود نخواهد داشت. در عوض، متاورس با ادغام محصولات، خدمات و قابلیت‌های مختلف به‌تدریج ظاهر می‌شود.”
1- Jaynes, C.; Seales, W. B.; Calvert, K.; Fei, Z.; Griffioen, J. (2003-05-22). “The Metaverse: a networked collection of inexpensive, self-configuring, immersive environments”. Proceedings of the Workshop on Virtual Environments 2003. EGVE ’03. New York, NY, USA: Association for Computing Machinery: 115–124. doi:10.1145/769953.769967. ISBN 978-1-58113-686-9. S2CID 7667592.
2- Newton, Casey (2021-07-22). “Mark Zuckerberg is betting Facebook’s future on the metaverse”. The Verge. Retrieved 2021-10-25.
3- EXPLAINER: What the metaverse is and how it will work”. AP NEWS. 2021-10-24. Retrieved 2021-10-25.
4- azim.media
5- zoomit.ir
6- arzdigital.com
5- binance.com
6- coindesk.com
کارشناس ارشد فناوری اطلاعات – تجارت الکترونیک و کارشناس IT اتاق مشترک ایران و ایتالیا
افکارتان را باما در میان بگذارید
برای افزودن دیدگاه باید وارد شوید .