مروری بر آن چه که بر صنعت کاشی و سرامیک رفته و می‌رود …
سر منشاء تولید کاشی و سرامیک از سفالگری می‌آید که نخستین آثار آن در ایران ظاهر شده و به حدود ۱۰۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح می‌رسد. البته باستان‌شناسان عقیده دارند که بشر اولیه در حدود ۲۴۰۰۰ سال پیش سرامیک‌های اولیه را اختراع نمود.
اگرچه امروز دیگر دایناسورها را به صورت زنده نمی‌توانیم ببینیم ولیکن کاشی و سرامیک هم عصر آن‌ها را، در جای جای عمارت های قدیمی و عملیات حفاری می توانیم مشاهده و لمس نمائیم. ناگفته نماند که مصری‌ها و چینی‌ها و حتی ژاپنی‌ها هم در زمینه این هنر از زمان‌های دور، سابقه و تجربه داشته‌اند… .
در قرن پانزدهم کاشی‌هائی با لعاب اکسید فلز در ایتالیا متداول شد و بتدریج دامنه آن به اسپانیا و هلند و فرانسه و انگلیس نیز رسید.
کاشی (Tile) نام خود را از قوم آریایی‌نژاد به نام کاش گرفته است و ریشه آن از کلمه لاتین(TEGVIA) می‌باشد که مترادف فرانسوی(TUILE) بوده و به معنای گل پخته و کلمه انگلیسی Tile می‌باشد. کلمه سرامیک (ceramic) نیز از ریشه یونانی آن کراموس (keramos) گرفته شده و به معنی سفالگری( pottery) است.
تفاوت کاشی و سرامیک در استحکام و ضخامت آن است. سرامیک ضخیم‌تر و مقاوم‌تر می‌باشد. از نظر تولید جهانی ایتالیا، اسپانیا و ترکیه دارای رتبه اول تا سوم در این صنعت می‌باشند، اولین کارخانه کاشی‌سازی در ایران بنام “کاشی ایرانا” بصورت صنعتی در سال ۱۳۳۹ احداث گردید.
کاشی‌های اولیه بصورت خام و زمخت بودند ولیکن با تغییر تدریجی روش تولید، طراحی و ساخت کوره‌های جدید، اختراع چرخ کوزه‌گری و نیز رنگ‌آمیزی و لعاب کاری، نقاشی و زیباسازی بتدریج این پدیده تکامل یافت و در طرح،کیفیت و مقاومت دچار تحولی غیرقابل تصور شد. نمونه‌های زیبای نقاشی‌شده و حتی طلاکاری شده را نه تنها در جای‌جای ساختمان‌های قدیمی، کاخ‌ها، کلیساها و مساجد می‌بینیم بلکه استفاده از آن در ساختمان‌های جدید نیز کاربردهای بسیار بالائی دارد.
استاد “علی پنجه‌پور” از مشهورترین استادان کاشی کاری در ایران است.
صنعت سرامیک محدود به ساخت و تولید کاشی نیست بلکه ساخت ظروف نفیس با نقاشی‌های زیبا و طلاکاری‌شده نیز از دستاوردهای هنری این حوزه می‌باشد.
قبل از انقلاب میزان تولید کاشی در ایران حدود ۱۲ میلیون‌متر مربع بود، بعد از انقلاب با سرمایه‌گذاری‌های خوبی که روی صنعت کاشی و سرامیک بعمل آمد، تولید آن افزایش یافت، بطوریکه در حال حاضر بیش از ۱۱۰ میلیون‌متر مربع ظرفیت تولید کاشی و سرامیک در ایران است.
این افزایش ظرفیت هم برای تامین نیاز داخلی و هم برای اهداف صادراتی صورت گرفت که متاسفانه با وضع تحریم‌ها، شانس صادرات این محصول همانند خیلی از محصولات صنعتی و کشاورزی ایران از دست رفت و بسیاری از تولیدکنندگان کاشی و سرامیک و حتی سازندگان ظروف چینی امروز با مشکل عدم جذب تولیداتشان به بازار انبارهایی پر از محصولات تولیدی در انتظار مصرف یا صادرات مواجه می‌باشند.
امید است با عملیاتی شدن مجدد برجام و رفع تحریم ها این صنعت ارزشمند و ارز آور بتواند دوباره جان بگیرد…
ریاست اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران و ایتالیا
