اکسپو را میتوان المپیک ملل دانست همانطور که بهترین ورزشکاران جهان هر چهارسال یکبار در المپیک دور هم جمع میشوند تا با شعار صلح و دوستی به رقابتی حرفهای با هم بپردازند، در اکسپو نیز دولتها هر پنج سال یکبار، گرد هم جمع میشوند تا بهترین داشتههای فرهنگی و تجاری خود را به نمایش بگذارند. اکسپو هر چند یک رویداد با محوریت گردشگری و بر پایه تبادلات فرهنگی (Cultural Exchange) است اما این فرصت برای کشورها زمان مناسبی است که برند جهانی خود را احیا نموده و ارتقاء دهند. ایران میتوانست و میتواند از این فرصت طلایی استفاده نموده و برند آسیب دیده «ساخت ایران» را ترمیم کند. برندهای ایرانی در سطح جهان به ارزان‌فروشی شناخته میشوند در اکسپوها میتوان این تصویر را از برند « made in IRAN» اصلاح نمود و رشد و آینده شرکتهای ایرانی را به نمایش گذاشت، میتوان نشان داد که در سالهای اخیر کشور از چه دستاوردهای جدید و ارزشمندی در حوزه علم و تکنولوژی برخوردار شده است و چه برنامههایی برای آینده بدارد، استفاده از فرصت اکسپو برای برندسازی ملی میتواند مبادلات تجاری در سالهای آینده را برای تولیدکنندگان و بازرگانان ایرانی بهبود بخشد. برگزاری نشستهای تجاری میان مدیران کسب و کارها و همچنین برپایی اجلاس و همایشها در محیط اکسپو یا در هتلها و سالنهای همایش سطح شهر دبی، فرصتی برای مذاکره مستقیم با بازرگانان سایر کشورها همزمان با برگزاری رویداد اکسپو است. برخی از محصولات ایرانی در بعضی از کشورهای جهان شناخته شده هستند اما به دلیل ضعف در بازاریابی و کمتوانی فعالان اقتصادی در هر دو بخش دولتی و بخش خصوصی در نفوذ به بازارهای صادراتی در بعضی از کشورها تنها نام این محصولات به گوش مردم جهان رسیده است. اکسپو موقعیت مناسبی است که این محصولات ارزنده به بازدیدکنندگان که از سراسر جهان به دبی میآیند، معرفی شوند. بیش از ۱۹۰ کشور جهان در اکسپو حضور دارند و در کمترین میزان، بازدیدکنندگانی از این تعداد کشور از اکسپو بازدید میکنند. فعالان بخش خصوصی و مدیران دولتی باید تمام تلاش خود را بکار گیرند تا از این فرصت تاریخی برای معرفی محصولات ایرانی به شکل نوینی به مردمان سراسر جهان استفاده نمایند. بازدیدکنندگان اکسپو همواره با اشتیاق و کنجکاوی وارد این رویداد میشوند و عطش فراوانی دارند تا بیشترین اندوخته را با خود به میهنشان ببرند. در این فضا ما باید بسیار هنرمندانه، دقیق و آیندهنگر باشیم و متناسب با تم کلی اکسپو و موقعیت پاویون ایران در زون مربوطه در اکسپو، پیامها و محصولات خود را به جهانیان عرضه کنیم. کشورهای پیشرو جهان از سالها قبل برای حضور موفق و موثر در اکسپو برنامهریزی کردند. کشورها سعی میکنند در اکسپو رویکرد و برنامه خودشان را برای سالهای آینده به نمایش بگذارند و نشان دهند که برای مقابله با چالشهای بشری در پنج سال آینده چه راهکارهایی دارند. کشورهایی مانند امریکا، اسپانیا، هلند، عربستان، امارات، فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی نگاهی بسیار جدی به اکسپو دارند. آنها به موضوعاتی مانند انرژیهای نو، انرژیهای خورشیدی، هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و گردشگری با آخرین مدل تکنولوژی و بازاریابی حسی به نمایش دستاوردهای خویش میپردازند و در پاویونهای خود، رویکردشان را نسبت به آینده ارائه میدهند. هر چند پاویونها در اکثر کشورها در اکسپو شبیه موزههای گردشگری است اما زیرپوست این موزههای زیبا از حیث فناوری تلاش هوشمندانهای برای توسعه تجارت خارجی در جریان است. چنین فضایی که سرشار از ایدههای فناورانه، خلاقانه و آیندهنگرانه است به مدیران کسب و کارها شناخت مناسبی نسبت به آینده میدهد. آنها میتوانند با حضور در اکسپو برای آینده کسب و کارشان، ایدههای جدید و خلاقانه کسب کنند. در ایران، ستاد ملی اکسپو و شرکت سهامی نمایشگاه‌ها علیرغم همه تلاش‌ها و با وجود همه کاستیهای بودجه‌ای بصورت کلی، نمایشی متوسط از رسالت ایران در حوزه ارائه دستاوردهای کشور ارائه نمود لیکن در نمایش فعالیت‌های حوزه هنری، فرش و محصولات سنتی ایران و حوزه گردشگری عملکرد بهتری داشت ضمن آنکه در همین زمینه‌ها نیز، ارائه میتوانست با دستاوردهای نوین و به شکل بهتری همراه باشد. هرچند کشور ما به دلایل متعددی در سالهای اخیر، درگیر چالشهای جدی است لیکن شکل حضور ایران میتوانست با نمایش بهتر از دستاوردهای اخیر کشور در حوزههای دانشبنیان، جراحی رباتیک، پیشرفتهای پزشکی و دارویی و صنعتی، کاتالیستها، گردشگری سلامت، پیشرفتهای اخیر در بخش خصوصی کشور و غیره همراه باشد، عدم وجود سناریو واحد و Curator با مهماننوازی درخور و انضباط در استقبال، همراهی و بدرقه مراجعین و انتقال مفاهیم به طور حسی با درک بیشتر انتظار و نیاز گردشگر جهانی کیفیت بهتری از پاویون ایران را به نمایش می‌گذاشت.
نبود نقدینگی چه در نهادهای دولتی و چه در بخش خصوصی، پراکندگی مراکز تصمیمگیری در دولت و حاکمیت، تغییرات پی در پی وزرا و مدیران، عدم آشنایی بعضی مدیران با اکسپو، بروز بحران کرونا و محدودیت‌های داخلی و خارجی ناشی از آن و در نهایت تغییر مسئولین مربوطه دولتی برگزارکننده اکسپو و مدیران پاویونها، همگی فرصتهای ارزنده هماهنگی میان مسئولین و نهادهای دولتی را به حداقل رساندند. در این میان کمیته اکسپو اتاق بازرگانی ایران با توجه به شناختی که نسبت به فضای اکسپوهای گذشته و کشور میزبان داشت سعی نمود بعنوان یاریگر حداکثری مدیران دولتی و فعالان بخش خصوصی ایفای نقش کند و مشاورههای کارگشایی برای حضور در اکسپو به هر دو بخش خصوصی و دولتی ارائه دهد لیکن ناهماهنگیهای مذکور کیفیت خروجی کار را آنچنان که انتظار می‌رفت، مطلوب ننمود.
با وجود تمام مشکلات، معماری پاویون ایران به شکل مطلوبی طراحی شده و این سازه زیبا که در بهترین موقعیت زون تحرک واقع شده است با نواقصی در اجرا و کیفیت سازه همراه است. تمجید مسئولان برگزاری اکسپو دبی از طراحی و معماری پاویون ایران نشان میدهد که گامهای نخست به خوبی برداشته شده است لیکن محتوا چه از حیث کیفیت موارد مطروحه، کیفیت نمایش دستاوردها، استانداردهای چند رسانهای، کیفیت ساخت و تولید، و چه از حیث، نمایشگرها و مانیتورها، استانداردهای پخش صدا دارای ضعف‌های جدی است البته تلاش دستاندرکاران و متولیان بخشهای مختلف با وجود ضعف بودجه و تغییرات و تاثیرات متعدد مدیران سیاستگذار در ایجاد این ضعف و پراکندگی در انتقال مفاهیم به مراجعین انکارناپذیر است. در چنین رویدادهایی بهره‌گیری از مدیران مجرب و رشد یافته در صنعت نمایشگاهی به ویژه اکسپو که تجارب چندین دهه را با خود داشتند بیش از پیش مشهود است. البته یکی از نقاط قوت در اکسپو 2020 دبی که باعث شد این مهم در رزومه اکسپوها همواره ثبت شود آغاز همکاری با اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران بود که در رویدادی این چنین مهم و گسترده با ابعاد فرهنگی، اجتماعی، علمی و هنری کشورها همواره از حضور بخش خصوصی بهرهمندی بیشتری مییافتند لیکن در ادوار گذشته نیز دولتها در کشورمان چنانکه باید از دستاوردهای بخش خصوصی و حضور پررنگ ایشان بهره نمیبردند. لازم به ذکر است کلیه کشورهای پیشرفته با تشکیل بیزینس فروم، همایشها، سمینارها، وبینارهای آنلاین، اجلاس و نشستهای تجاری و B2B در رشته‌های فعالیت و موضوعات مختلف از حضور بخش خصوصی و توان ایشان بهره میبرند لیکن عموماً در اکسپوهای گذشته در پاویون ج.ا. ایران از این مهم بهره لازم برده نمیشد و این موارد بی توجه میماند اما برای اولین بار در اکسپو 2020 دبی مورد توجه مسئولین برگزاری اکسپو ایران قرار گرفت که خود جای تشکر و سپاسگزاری دارد البته ضعفهایی باعث شد کیفیت در نتیجه، دلخواه و مطلوب نباشد لیکن از حیث همکاری با اتاقهای بازرگانی خود آغازی پر اهمیت در جهت همکاری با بخش خصوصی کشور بود.
فرصت حضور اکسپو با نگاه جهانی و آیندهنگرانه بیش از پیش فرصتی بیبدیل برای شرکتهای دانشبنیان و فناورانه است که با طرح موضوعات با شکل نوین، خلاقانه، رویکردی حسی همراه با فناوری بتواند آخرین دستاوردهای کشور را به معرض نمایش بگذارد و مهمتر از دستاوردها پیامی است که هر پاویون با بهترین شکل در حالتی خلاقانه و نوآورانه و پیشرفته به عنوان پیام ملی به هر بازدیدکننده جهانی بصورت نامحسوس منتقل میکند که پاویون ایران از این حیث زبانی قاصر دارد. معاونت علمی ریاست جمهوری از این لحاظ میتوانست با حضور بهتر و پرفروغتر ضعف جدی پاویون ایران در این زمینه را پوشش دهد که انتظارات از این بخش درخور اهمیت از این معاونت برآورده نشد.
در پایان این یادداشت، ذکر این نکته خالی از لطف نیست که بازیگران متعدد و متنوعی از کل دنیا در اکسپو شرکت میکنند. ایشان در سنین مختلف و با رویکردهای متفاوت همراه با انبوهی از حس کنجکاوی وارد اکسپو میشوند و سعی میکنند با ظرافت و نکته سنجی ارائه شده پاسخ نیازهای خود را در پاویونهای مختلف پیدا کنند. شرکتهای پیشران و معتبر با مزیتهای نسبی و رقابتی مختلف لازم است با پیشرفتهترین حالت و با رویکرد فناورانه به این موضوعات بنگرند. امید است که این مهم در اکسپوهای بعدی همواره مورد توجه و اقدام مسئولین قرار گیرد. بهره‌گیری بیشتر از بخش خصوصی چه از نظر ارائه و چه از حیث همکاری و چه از لحاظ حضور با تشکیل جلسات و برگزاری اجلاس میتواند باعث پیشبرد اهداف تعیین‌شده در اکسپو گردد.
عضو هیأت مدیره اتاق مشترک بازرگانی ایران و امارات-مسئول کمیته اکسپو اتاق ایران
افکارتان را باما در میان بگذارید
برای افزودن دیدگاه باید وارد شوید .