بسته‌بندی یکی از عوامل مهم و تعیین کننده در رشد و توسعه کشورهای پیشرفته، و کلید موفقیت آنها در صادرات و تصاحب سهم در بازارهای جهانی بمنظور فروش محصولات تولیدی خود می‌باشد.
بدیهی‌است که فروش یک محصول به‌ویژه در بازارهای بین‌المللی با فرهنگ‌ها، سلایق، رفتار مصرف و میزان درآمد مصرف‌کنندگان بستگی مستقیم دارد و به‌منظور پیشبرد فروش در آن کشورها باید شناخت کامل و دقیقی از این بازارها و نیازهای آنها به‌دست آورد.
از جمله مولفه‌های مهم در فروش کالا، بسته‌بندی و پوشش مناسب و زیبا، ایجاد ظاهر جذاب و چشم‌گیر و محافظت کامل از کالا در جابه‌جایی‌ها به تناسب هر بازار می‌باشد. برخی گروه‌ها، مصرف‌کننده کالاهای بزرگ، پرتعداد و در یک بسته‌بندی جامع می‌باشند و اصولا تمایل به خریدهای با حجم بالا در آنها بیشتر وجود دارد. برخی علاقمند به خرید بسته‌های کوچک، تعداد کم و با دفعات بالا می‌باشند. زیبایی، جذابیت، استفاده از رنگ‌های چشم‌گیر و مرتبط با محصول، وجود برچسب و … همراه با قیمت مناسب از عناصر قطعی ایجاد انگیزه خرید و پیشبرد فروش محسوب می‌گردند و لذا صنعت بسته‌بندی فیزیکی از صنایع مهم و حساس که در آن هنر و خلاقیت نقش به‌سزایی ایفا می‌کنند، تبدیل گشته است.
بدیهی‌است که بسته‌بندی می‌تواند در جذب سهم بازارهای گوناگون در ربودن گوی سبقت از سایر رقبا عامل تعیین‌کننده‌ای باشد. بسته‌بندی زیبا، خلاق، مقاوم و متناسب با سلیقه مصرف‌کنندگان نقش تعیین‌کننده‌ای در اولین نگاه مصرف‌کننده به آن محصول و نقش ویژه‌ای در تصمیم‌گیری نهایی دارد.
امروزه کشورهای اروپایی و برخی کشورهای آسیایی همچون چین، کره و ژاپن سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در صنعت بسته‌بندی انجام داده و از طراحان صنعتی و هنرمندان حرفه‌ای برای طراحی بسته‌بندی محصولات خود به‌ویژه در صادرات آنها بهره برده‌اند.
بدیهی‌است که بسته‌بندی محصول باید به همراه سایر مولفه‌های پیشبرد فروش از جمله کیفیت، قیمت، تبلیغات، ارائه اطلاعات مناسب، خدمات پس از فروش و … همراه باشد تا نتیجه مطلوب و ماندگار حاصل گردد.
امروزه اهمیت بسته‌بندی در حفظ محیط زیست نیز به‌شدت مورد توجه همه مردم جهان و به‌ویژه حامیان تغییرات اقلیمی و زیست‌محیطی قرار گرفته و دانشمندان، کلیه تولیدکنندگان را دعوت به استفاده کمتر از محصولات پلاستیکی نموده وآنان را به سوی بسته‌بندی‌های قابل بازیافت و سازگار با محیط زیست تشویق می‌نمایند.
ویژگی‌های بسته‌بندی
- محافظت از محصول
این نکته برای کلیه محصولات به‌عنوان عامل اولیه طراحی جهت عرضه در بازارهای داخل و بین‌المللی به‌شمار می‌رود.
2-نوع بسته‌بندی:
برای محافظت از ابزار دقیق، کالاهای شکستنی و فاسدشدنی، محصولات حساس و .. از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و به همین دلیل تولیدکنندگان کالا با علائم و نشانه گذاری‌های مشخص خبر از محتوای بسته‌بندی و چگونگی نگهداری و حمل آن می‌دهند.
3-رنگ:
رنگ بسته‌بندی از عوامل مهم در جلب و جذب مشتری در نگاه اول است. رنگ مناسب و هماهنگ با محصول می‌تواند ارتباط معناداری با کل Brand داشته باشد. به همین دلیل تولیدکنندگان کالا از ابتدا رنگ‌های خاص خود را برای اینجاد تمایز با سایر تولیدکنندگان معرفی می‌نمایند.
4-برچسب کالا:
این برچسب با طراحی و اشکال خلاقانه، مرتبط با خواص محصول، نقش مهمی در تمایز کالا با سایر کالاهای مشابه خواهد داشت.
5- اطلاعات مندرج بر روی محصول:
الزام تولیدکننده برای درج اطلاعات لازم و مورد نیاز مصرف‌کننده در مورد کیفیت، قیمت، تاریخ تولید، تاریخ انقضا و نحوه استفاده موجب کسب اطلاعات و تمایل بیشتر خریدار برای خرید این کالا خواهد شد.
6- استفاده از چند زبان هنگام درج اطلاعات:
این عامل به ویژه برای تولیدکنندگانی که در سطح بین‌المللی فعالیت می‌نمایند ضروری و حائز اهمیت خاصی است زیرا بدین ترتیب طیف وسیعی از مردم جهان قادر به کسب اطلاعات در مورد این محصول خواهند بود.
7- نوع‌آوری و خلاقیت:
وجود خلاقیت در بسته‌بندی عامل مهمی در ایجاد تمایز در رقابت با سایر تولیدکنندگان مشابه می‌گردد.
بدیهی‌است که عواملی چون کیفیت محصول، شهرت و معروفیت، سابقه تولید، تبلیغات، قیمت و … از عوامل مهمی در توسعه فروش بشمار می‌روند.
مشکلات بسته‌بندی در ایران
متاسفانه مقوله بسته‌بندی(چاپ، بسته‌بندی، درجه بندی”Sorting”) در ایران از گذشته مورد توجه لازم قرار نگرفته و تولیدات ما در عرصه‌های داخلی و بین‌المللی اغلب فاقد بسته‌بندی مناسب و استاندارد می‌باشد. آمارهای موجود در صنعت بسته‌بندی و مقایسه آن با سایر کشورها نشانگر سهم ناچیز حضور کالاهای ایرانی در عرصه‌های بین‌المللی است.
مشکلات موجود در صنعت بسته‌بندی ایران
- عدم سرمایه‌گذاری لازم و مناسب در این صنعت از گذشته تا به امروز
- عدم استقرار ماشین آلات استاندارد بسته‌بندی در کارخانجات تولیدی
- کمبود اطلاعات در مورد تاثیر و اهمیت چاپ و بسته‌بندی در فروش و باور به فروش فله‌ای، سنتی و کارگاهی
- کمبود دانش بسته‌بندی روز
- عدم به روز رسانی ماشین‌آلات چاپ و بسته‌بندی قدیمی مطابق با معیارها و استدانداردهای بین‌المللی
- وجود موانع و مشکلات در واردات اقلام مورد نیاز بسته‌بندی همچون کاغذها و مقواهای خاص
- افزایش قیمت تمام شده محصول در صورت استفاده از بسته‌بندی های مدرن و استاندارد به‌ویژه در مواد خوراکی و صنایع دستی و …
- فقدان یک برنامه جامع و مدون به‌منظور ایجاد الزام در اجرایی نمودن بسته‌بندی استاندارد محصولات
بدیهی‌است که ضعف صنعت بسته‌بندی موجب از دست رفتن مزیت رقابتی در بازارهای جهانی می‌گردد.
در حال حاضر فقدان بسته‌بندی مناسب به‌ویژه در محصولات غذایی همچون زعفران( که معمولا در کشورهای اروپایی همچون اسپانیا و ایتالیا بسته‌بندی مجدد و متعاقب آن باز توزیع می‌شود). خرما، عسل، انواع میوه، سبزیجات مشهود است که نهایتا موجب ایجاد خسارت و ضایعات فراوان و اجبار برای فروش فله‌ای محصول می‌گردد.
این مشکل متاسفانه در صنایع دستی ارزشمند و منحصر بفرد ایرانی همچون منبت‌کاری، قلمزنی و نقره‌کاری که ساخت و تولید آن با ظرافت‌های خاص و خلاقانه و طی زمان طولانی صورت می‌گیرد لیکن هنگام فروش به بازارهای داخلی و خارجی فاقد بسته‌بندی مناسب و زیبا که نمایانگر ارزش، حساسیت و ظرافت کالا باشد نیز به چشم می‌خورد.
به‌نظر می‌رسد که به‌منظور کسب سهم در بازارهای جهانی و بازاریابی محصولات تولیدی، خود دولت و بخش خصوصی به‌طور هماهنگ و برنامه‌ریزی شده و همگام با دانش و صنعت روز جهان با لحاظ نمودن سلیقه و نیاز مخاطبین داخلی و بین‌المللی نسبت به سرمایه‌گذاری، تامین زیرساخت‌های لازم، راه‌اندازی رشته‌های مرتبط دانشگاهی و تدوین یک برنامه بلندمدت به‌منظور توسعه و رونق این صنعت مهم اقدام نمایند.
دبیرکل اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران و ایتالیا
افکارتان را باما در میان بگذارید
برای افزودن دیدگاه باید وارد شوید .