فصلنامه46-بسته‌بندی زعفران

بسته‌بندی زعفران در ایران

ظاهر یک محصول برای خریداران اهمیت بسیاری دارد؛ بسته بندی به عنوان ویژگی ظاهری محصول به هنگام خرید، مورد توجه اکثر مشتریان قرار گرفته و همچون حلقه ای میان تولیدکننده و مصرف کننده قرار گرفته و نقش بسیار مهمی در تصمیم گیری مشتریان در زمان خرید داشته و  وسیله ای برای شناخت و تمایز محصول، ایجاد مزیت رقابتی و ابزاری قدرتمند و موثر بر تصمیم خرید مصرف کنندگان است.

محققان بر این باورند که ۷۰ درصد خریداران در زمان خرید، تصمیم به انتخاب یک محصول می گیرند و ۳ ثانیه ابتدایی معرفی محصول به مشتری، ثانیه های طلایی جهت جلب توجه خریدار به شمار می روند، در این میان رنگ، طرح و مدل بسته بندی می تواند نقش مهمی در فرآیند خرید ایفا نماید. از نظر علم بازاریابی، بسته بندی روشی جذاب برای انتقال اطلاعات در مورد ویژگی های محصول به مخاطب بوده و باعث جلب توجه وی می شود.

بسته‌بندی در صنایع غذایی ارزش‌های افزوده برای محصول ایجاد کرده و محصول را از صدمات فیزیکی و صدمات ناشی از تأثیر آب و هوا، اکسیداسیون و رطوبت حفظ می‌کند و مانع از دست رفتن ارزش غذایی می‌شود.

سازمان جهانی استانداردسازی ISO و سازمان‌های معتبر و ملی استاندارد کشورهای پیشرفته گام‌های مهمی در تدوین استانداردهای بسته‌بندی و مشخصات فنی آن برداشته‌اند.

امروزه طراحی یک بسته بندی با رنگ، شکل و جنس خاص در بازارهای رقابتی اهمیت فراوانی پیدا نموده چرا که باعث ایجاد ارتباطات با مشتری و برندسازی می شود. بازاریابان و طراحان انواع بسته بندی نیز همواره باید خواسته و نیاز مصرف کنندگان را مورد توجه قرار دهند.

تنوع بسته بندی

 بسته بندی به طور کلی شامل دو نوع می‌باشد: بسته‌بندی درونی و بسته‌بندی بیرونی. محصول در نهایت در بسته بندی بیرونی قرار می گیرد، این نوع بسته بندی نقش مهمی در جلب توجه مشتریان دارد و گاهی آن را “فروشنده ی خاموش” می نامند، بسته بندی خلاقانه همچنین کیفیت و دوام محصول را افزایش می دهد. طراحی یک بسته بندی مناسب باید در مصرف کننده ایجاد آرامش نماید پس هنگام طراحی مدل و نوع بسته بندی باید به تسهیل در باز و بسته کردن ظرف بسته بندی، نگهداری آسان و … توجه نمود، تنوع در سایز بسته بندی نیز بر ایجاد حس خوب در مخاطب اثر می گذارد.

بسته بندی زعفران

زعفران یکی از محصولات مهم کشاورزی است که بسته بندی آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد. بسته بندی زعفران اگر مطابق با سلیقه و مورد پسند مصرف کنندگان باشد باعث افزایش فروش و رضایت مندی مشتریان خواهد شد. همچنین به علت گرانی قیمت و لوکس بودن این محصول، بسته بندی مناسب می تواند در حفظ عطر، رنگ  و کیفیت آن تأثیر بسیاری داشته باشد.

نحوه بسته بندی

پس از برداشت، جداسازی و خشك كردن زعفران، زمان بسته بندی فرا می رسد؛ زعفران به دلیل حساسین بالا مراقبت های خاصی که نیاز دارد باید درون ظروف بسته بندی مناسب قرار گیرد. این ظروف می تواند شامل ظروف شيشه اي، قوطي هاي پلي اتيلني و يا پاكتهاي آلومينيومي لايه دار باشد. در طراحی ظروف بسته بندی زعفران، باید این ویژگی را مد نظر داشت که از میان تمام بسته بندی ها، در ظروف شیشه ای، ظروف پلی اتیلن وپلی استایرن ویژگیهای كیفی زعفران همچون رنگ، طعم و عطر زعفران بیشتر هنگام ترابري و صادرات زعفران نیز بايد پس از بسته بندي، جهت جلوگيري از فشرده شدن، آن را داخل كارتن و یا در جعبه هاي چوبي يا فلزي قرار داد تا از آسیب های ناشی از حمل و نقل جلوگیری شود.

به گزارش ایسنا در حال حاضر، ایران حدود ۲۳۰ تن از تولید جهانی این محصول را دارا است. صادرات زعفران ایران دارای سهم ۷۰ درصدی در ارزش صادرات این محصول در کل جهان، ۲.۶ درصد ارزش کل صادرات بخش کشاورزی ایران و یک درصد ارزش کل صادرات غیرنفتی کشور طی سال‌های اخیر بوده و بر همین اساس این ادویه مهم، به‌عنوان محصول مهم صادراتی کشاورزی کشور دارای ارزش بالایی است.

طبق اظهار نظر دست اندرکاران و کارشناسان این محصول، امروزه توجه به بسته‌بندی و درجه‌بندی محصول تولیدی در بازارهای داخلی و خارجی اهمیت بسیاری پیداکرده و بایستی ضمن شناسایی عوامل تأثیرگذار بر بسته‌بندی زعفران، مشکلات، کاستی‌ها و نقاط ضعف آن شناسایی شده و رفع شود چراکه برخی از واسطه‌ های بین‌المللی، زعفران را فله‌ای به برخی از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس (عمدتاً امارات) یا کشورهای اروپایی (عمدتاً اسپانیا) فروخته و آن کشورها پس از بسته‌بندی های زیبا و مدرن، آن را در بازارهای جهانی عرضه کرده و ارزش‌افزوده بالایی به دست می‌آورند.

در همین زمینه، محققانی از دانشگاه تربت‌حیدریه پژوهشی را انجام داده‌اند که در آن عوامل مؤثر بر صادرات زعفران با تأکید بر برند و بسته‌بندی مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

برای انجام این مطالعه، محققین فوق، پرسش‌نامه‌ای تخصصی را آماده کردند که در آن ۳۶ معیار فرعی در سه گروه اصلی میزان تولید، میزان صادرات و فرآوری مورد توجه قرار گرفت. این پرسش‌نامه سپس در اختیار متخصصان فنی و کارشناسان مرتبط با تولید و فروش زعفران قرار داده شد تا از این طریق داده‌های مورد نیاز تحقیق به دست آیند. این اطلاعات، سپس با استفاده از روش‌های علمی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند.

بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش، فرآوری، صادرات و تولید به ترتیب رتبه اول تا سوم را ازلحاظ اهمیت اثرگذاری بر ارزآوری محصول زعفران به خود اختصاص دادند و مهمترین عوامل عدم موفقیت صادرات این محصول بشرح زیر عنوان شدند:

  1. عدم وجود برند ملی ( فقدان نام تجاری)
  2. تقلب در تولید
  3. فعالیت انفرادی زعفران کاران
  4. فقدان شرکتهای تعاونی
  5. بسته بندی نامناسب

نتایج بررسی ها نشان داد مهم‌ترین و اساسی‌ترین شاخص تأثیرگذار بر روی ارزآوری زعفران، فرآوری است که در دو گروه بسته‌بندی و برند مورد بررسی قرار گرفت. در راستای فرآوری، بعضی از موارد مانند ثبت یک برند ملی به‌نحوی‌که نماد و شناخت زعفران ایران در جوامع بین‌الملل باشد، بشدت حائز اهمیت است.

همچنین در حیطه بسته‌بندی زعفران، رعایت استانداردهای جهانی، شکیل بودن بسته‌بندی، باب میل و سلیقه مشتریان بودن، طراحی زیبا و مشتری‌پسند نقش بسزایی در پیشبرد فروش ایفا می کند.

فصلنامه46-بسته‌بندی زعفران

اما وقتی چهار کلمه “بسته بندی+زعفران+ایران+اسپانیا” را در گوگل جستجو می کنیم بیش از 100 گزارش با این مضمون وجود دارد که :

در کشور ما فقدان بسته‌بندی مناسب باعث شده زعفران ایران به صورت فله به کشورهایی چون اسپانیا و امارت متحده عربی صادر و در آنجا پس از بسته‌بندی مجدد و مناسب با قیمت گران‌‌تری به کشورهای دیگر ارسال شود.

این “بسته بندی مناسب” چیست که در اسپانیا و امارات و امریکا بلژیک و … وجود دارد، اما ایرانِ عصر جدید، با انبوهی از ماشین آلات و شبکه گسترده دانش و فنون از آن محروم است؟!

شاید حفاظت و نگهداری از کالا اصلی‌ترین هدف از بسته‌بندی باشد، اما عاملی تأثیرگذار برای جلب رضایت مشتری در ‌خصوص تازگی مواد غذایی و تضمین کننده سلامت آن فارغ از فصل و مکان است. علاوه بر عملکردهای اصلی بسته‌بندی، عملکردهای بعدی از جمله اطلاع‌رسانی درباره محصول، سهولت استفاده، ترویج و تبلیغ، مسئولیت اقتصادی و زیست‌محیطی را نیز برعهده دارد.

وقتی برای پی بردن به راز بسته بندی ستاره های بازار جهانی زعفران، بسته بندی مارکهای مطرح را بررسی می کنیم در کمال حیرت به تکنولوژی پیچیده برنمی خوریم! همه مواد اولیه و ماشین آلات بسته بندی و متخصصین طراحی صنعتی و طراحی گرافیک و هرآنچه به چشم می آید در ایران به وفور یافت می شود!

با نگاهی به بسته بندی 10 مارک تجاری مطرح در بازار جهانی زعفران، نمایان می شود که مسئله ضعف در بسته بندی نیست.

اهمیت و ضرورت بسته بندی هیچگاه از سوی فعالان بازار و همچنین تولیدکنندگان درک نشده و بصورت یک کار جانبی، غیر لازم و حتی رفع تکلیف به حساب آمده است. با توجه به اینکه این صنعت در زیرشاخه‌های مختلفی همچون قالب‌سازی، لفاف‌های پلاستیکی و کاغذی، ظروف شیشه‌ای، بسته‌بندی فلزی، چاپ و برچسب، کارتن و مقوا و موارد دیگر را در بر می‌گیرد و همگی هم در کشور فعال هستند، می توان نتیجه گرفت نگاه جامع و اصولی به آن نشده است.

صادرات از فروش متفاوت است. فروش تصادفی، یکباره، خلاص شدن از انبار و موجودی، صادرات محسوب نمی شود. صادرات یک تفکر است. برای تصاحب یک بازار باید فکر کرد، تحقیق بازار کرد، استراتژی و برنامه ریزی داشت. صادرات را بدون برنامه ریزی بلند مدت دنبال می کنیم، معمولا در گمانه زنی و در هراس از ریسک و سرمایه گذاری بسر می بریم. در همین حین شرکت هایی هستند که در غیاب برنامه ریزی ما، روی برنامه ریزی بلند مدت سرمایه گذاری می کنند.

این نگاه به صادرات متأسفانه در مورد بسیاری از کالاهای اصیل و ذی قیمت ایران صادق است کالای ارزشمند را بدون نظارت بر ارائه و جایگاه سازی برای آن، به امان خدا به دست هر خریداری می سپاریم.

فصلنامه46-بسته‌بندی زعفران
فصلنامه45-مزایای رقابتی تولید محصولات کشاورزی و خشکبار

مزایای رقابتی تولید محصولات کشاورزی و خشکبار

بنا به تعریف، مزیت رقابتی آن خاصیت از کالا یا خدمات است که بتوان حول آن نیازهای مشتری را پاسخ گفت و مشتری را به خرید کالا در فضای رقابتی ترغیب کرد.

هدف تئوری مزیت رقابتی توجه هدفمند بر نقش حساس بازار رقابتی و کاهش هزینه‌های تولید و ایجاد تنوع در تولیدات، جهت خلق برتری در رقابت‌های اقتصادی است. مؤلفه‌های مفهوم مزیت رقابتی شامل ارزش آفرینی، بازارگرایی، خشنودی مشتری، شناخت توان بالقوه، حرکت دادن توان بالفعل، انگیزه‌سازی، مهارت‌سازی، قیمت مناسب، پاسخگویی و نوآوری است. این مزیت رقابتی خود را در مفهوم زنجیره ارزش نشان می‌دهد یعنی از تولید تا مصرف و این امکان را برای بنگاه‌های مختلف اقتصادی فراهم می‌سازد که بتوانند طراحی تولید، بازاریابی و توزیع کالا و خدمات را به‌صورت قانون‌مند و کارآ مدیریت نمایند. بحث مزیت رقابتی و خلق مزیت امروزه شالوده و بنیان اصلی نظریه توسعه پایدار است. بخش کشاورزی نیز در راستای توسعه پایدار و دستیابی به اهداف آن نیازمند توجه به رویکرد و تفکر اندیشه‌ای مزیت رقابتی در تولید و تجارت است بخصوص که با مشکلاتی درخصوص آب، خاک، تغییر اقلیم، بهره‌وری و کارآیی مواجه است. نکته مهم دیگر این است که مزیت رقابتی در طول زمان در حال تغییر و پویا است و از این رو ضروری است به‌طور مرتب مورد پایش، واکاوی و رصد قرار گیرد تا در صورت انحراف از مسیر درست و بهینه با برنامه‌ریزی و تدوین اقدامات مناسب، مجددا در مسیر درست قرارگیرد. همه این موارد نیازمند مطالعه، تحقیق و بعد از آن ترویج یافته‌های تحقیقاتی و دانشی است که متاسفانه طی دهه گذشته بودجه‌‌های تحقیقاتی و ترویجی برای مطالعات کاربردی آن به حداقل رسیده است.

فصلنامه45-مزایای رقابتی تولید محصولات کشاورزی و خشکبار

همین مطالعات که در ایران درخصوص محصولات کشاورزی انجام شده و روند تاریخی صادرات محصول حاکی از آن است که به‌صورت بالقوه مزیتی برای برخی محصولات کشاورزی همانند زعفران، پسته، میوه، شیلات، سبزیجات و خشکبار وجود دارد اما این مزیت، تبدیل به مزیت رقابتی نشده است، یعنی بر اساس ظرفیت‌ها و استعدادها (طبیعی، انسانی، اقتصادی، اجتماعی) خلق مزیت نشده است و نتایج مطالعات نشان می‌دهد که حضور محصولات کشاورزی در بازارهای جهانی و سهم از این بازار دارای نوسان وبصورت کاهشی بوده است. در بخش تولید هم ارتباط هدفمند و منطقی بین تجارت و تولید به گونه ای برقرار نشده که تولید نیز بر اساس مزیت رقابتی باشد.

هنوز تولید‌کننده، تولید می‌ نماید بدون اینکه در جریان اطلاعات شفاف (قیمت‌ها، بازارهای هدف) و حکایت‌های منطقی باشد که باید محصولی را تولید کند که دارای مزیت باشد و منجر به کارآیی و بهره‌وری شود، بر اساس نیاز بازارهای هدف برای صادرات تولید را انجام دهد و برای مصرف‌کننده داخلی،کیفیت و قیمت تمام شده پایین را به همراه داشته باشد. صادرات هنگامی منجر به خلق مزیت و برتری در بازارهای جهانی می‌شود که تولید صادرات محور داشته باشد. یعنی بر اساس برنامه تولید و استراتژی تولید و تجارت هر محصول، تولید‌کننده بداند چه بخشی از تولید خود را می‌تواند در بازار جهانی عرضه کند با چه خصوصیاتی و به چه کشورهایی. در این صورت است که تولید بر اساس تقاضای خارجی شکل گرفته و کیفیت، استاندارد، بسته‌بندی، قیمت و سایر عوامل بر اساس نیاز مشتری شکل می‌گیرد. تولید مشتری مدار بوده و طبیعتا با درصد خطای پایینی در بازار جهانی به فروش می‌رسد.

رویکرد تولید صادرات محور برای محصولاتی که مزیت بالقوه(اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی) داشته و در برنامه تولید و صادرات آن با تحقیق علمی آورده شده است، نیاز توسعه صادرات بخش کشاورزی است. در بخش تولید هم با توجه به مشکلات بخش تولیدی، خلق مزیت رقابتی از مهم‌ترین رویکردهای اندیشه‌ای برنامه‌های توسعه پایدار بخش کشاورزی باید قرار بگیرد. چون هم منابع پایه محدود و در معرض خطر است و هم تغییرات اقلیم، مدیریت مدبرانه رقابتی را طلب می‌کند و هم افزایش رفاه و تامین اجتماعی کشاورزان و بهره‌برداران بخش کشاورزی، خلق مزیت را ضروری می‌سازد. اینکه چه تولید کنیم، به چه میزان، کجا (منطقه) برای چه کسانی؟ نیازمند توجه به مولفه‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و زیست‌محیطی است به عبارت دیگر نیازمند تحلیل هزینه- فایده اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی برای هر محصول است.

محصولات خشکبار طی سال‌های گذشته نقش مهمی در صادرات غیر نفتی ایران داشته و تعیین استراتژی‌های مناسب در مواجهه با رقبای موجود در بازار موجب بهبود جایگاه ایران در صادرات جهانی خشکبار ‌می‌گردد. به همین منظور لازم است استراتژی‌های رقابتی در زمینه خشکبار مورد بررسی قرار گیرد.

در زیر به چند نمونه از مشخصات محصولات خشکبار ایران و وضعیت صادراتی آن پرداخته میشود:

فصلنامه45-مزایای رقابتی تولید محصولات کشاورزی و خشکبار

پِسته

حدود 70 تا 90 گونه از پسته در ایران شناخته شده‌است که بیشتر در شهرستان‌های رفسنجان، سیرجان، دامغان، نی ریز، مروست، انار، شهربابک، راور، زرند و نائین تولید ‌می‌شوند.

در بین باغداران و کارشناسان برای شناسایی پسته ها سه اصطلاح “رقم”، “واریِته” و “ژنوتیپ” بسیار رواج دارد

         رقم، تیپ یا کولتیوار Cultivar به انواعی از گونه‌های یک گیاه خاص می‌گویند

         گونه ممکن است به زیرگونه و نژاد یا واریِته Variety تقسیم شود

دو اصطلاح رقم پسته و واریته در تقسیم بندی باغبانی و گیاه شناسی اندکی با یکدیگر تفاوت دارند اما از نظر کاربردی تفاوتی بین رقم پسته و واریته وجود ندارد

         ژنوتیپ Genotype به کل یا قسمتی از اطلاعات ژنتیکی گفته می‌شود

مهمترین ارقام پسته ایران عبارت از پسته اکبری، پسته کله قوچی، پسته احمدآقایی، پسته فندقی یا اوحدی ‌می‌باشند. در یک تقسیم‌بندی کلی انواع پسته را به دو دسته فندقی (گرد) و بادامی (دراز) گروه‌بندی می‌کنند. به عنوان نمونه ارقام کله‌قوچی و اوحدی در گروه فندقی و ارقام اکبری، احمد آقایی، ممتاز و سفید پسته نوق در گروه بادامی طبقه بندی می‌شوند.

مزیت رقابتی پسته ایران

ایران، آمریکا، ترکیه، چین، سوریه، یونان، ایتالیا، افغانستان، تونس و اسپانیا ۱۰ کشور اول تولید کننده پسته در جهان هستند، اما تولید و تجارت پسته بین سه کشور ایران، ترکیه و امریکا همواره در رقابت تنگاتنگ قرار دارد، که در زیر به نقاط قوت و ضعف و فرصت ها و تهدیدهای بازار پسته ایران پرداخته ‌می‌شود.

نقاط قوت

1-    تنوع گونه

         مهمترین ارقام پسته ایران عبارتند از پسته اکبری، پسته کله قوچی، پسته احمدآقایی، پسته فندقی یا اوحدی

         مهمترین ارقام پسته ترکیه عبارتند از Uzun، Kirmizi، Halebi، Abiad miwahi، The Jalale، Aintaby و Ayimi است که دو رقم اول برایشان در اولویت است

         مهمترین ارقام پسته امریکا عبارتند از Kerman، Red Aleppo، Joley، Randy که حدود ۹۷ درصد پسته‌های مورد کشت و کار در آمریکا از یک رقم به نام کرمان Kerman است .

2-    طعم

طعم، رنگ و سبزینگی پسته ایران از انواع امریکایی و ترکیه ای بسیار متفاوت است اما فقط فعالین بازار پسته متوجه تفاوت طعم پسته ایرانی ‌می‌شوند؛ اما متاسفانه یک مصرف کننده معمولی که وارد فروشگاه ‌می‌شود و تمایل به خرید پسته دادر متوجه تفاوتها نمی شود

3-    قابلیت برشتگی

هدف از برشته کردن پسته دو چیز است: یکی ایجاد طعم مطبوع پسته و دیگری از بین بردن آلودگی‌های میکروبی. غالب میکرو ارگانیسم‌های مضر در دمای ۱۷۰ درجه سانتیگراد تاب مقاومت ندارند. از این روست که برشته شدن پسته یک نوع پاستوریزاسیون کم هزینه است

پسته ایران به علت غنای روغن‌های خود قادر است دمای برشته شدن حدود ۱۷۰ درجه سانتیگراد را تحمل کند، در حالی‌که پسته کم چربی آمریکایی در حرارت بالاتر از ۱۳۰ درجه سانتیگراد ‌می‌سوزد. دمای برشتگی بالا سبب ارزش در طعم و عطر محصول نیز می‌شود. یکی از دلایل اصلی مزه مطلوب پسته همین رسیدن به “بلوغ برشتگی” است. اما مصرف کننده معمولی متوجه آن نخواهد شد.

4-    میوه رسیده

رقم کرمان محصول کالیفرنیا صرف نظر از تفاوتی که در ماهیت با رقم مشابه آن در شهر کرمان دارد، مغز آن نیز از نظر ظاهری با ارقام پسته ایران تفاوت‌هایی دارد.

اگر مغز پسته رقم کرمان محصول کالیفرنیا با چاقوی تیزی از کمر به دو نیم با دو لپه مغز از یکدیگر جدا شوند، در مقطع مغز حفره ای به چشم ‌می‌خورد. این نوع حفره در داخل مغز پسته محصول کالیفرنیا تقریباً بدون استثنا وجود دارد و تنها کوچکی و بزرگی آن تفاوت ‌می‌کند.

بدون تردید شرایط اقلیم پسته خیز کالیفرنیا موجب ایجاد این پدیده (حفره هوای درون مغز) ‌می‌شود. چون کالیفرنیا شرایط اقلیمی نواحی پسته خیز ایران (کرانه بیابان‌های کویری) را ندارد تا بتواند مغز پسته را به مرحله کمال (رسیدن کامل میوه) برساند.

نقاط ضعف

1-    هزینه

هزینه تولید پسته در ایران 60% بیشتر از کالیفرنیا است. دلایل این هزینه گزاف به استناد مطلبی با عنوان “مقایسه تولید پسته ایران و آمریکا” از وب سایت روزنامه دنیای اقتصاد عبارتند از :

·        کمیت و کیفیت آب : صدور پروانه‌های بهره‌برداری بیش از ظرفیت آبی دشت‌های کشور باعث تحلیل رفتن کمّی و کیفی منابع آب مورد استفاده کشاورزان شده است

 

·        روال آبیاری : باغ‌های پسته ایران در تمام ماه‌های سال تقریباً بطور یکنواخت با آب‌های نسبتا شور به روش غرقابی آبیاری می‌شوند؛ اما در کالیفرنیا بدلیل وجود آب‌های شیرین سطحی ذخیره شده در پشت‌سد با شوری نزدیک صفر و تنها در 8 ماه از سال متناسب با نیاز آبی درختان، به روش آبیاری قطره‌ای آبیاری ‌می‌شوند.

·        اقلیم : بیشتر باغ‌های پسته ایران در دشت‌های کویری ایجاد شده‌اند. تغییرات شدید دما در طی شبانه روز از خصوصیات اقلیم این مناطق است، بنابراین دائما در معرض خطر سرمازدگی و یا خسارات ناشی از نوسانات شدید دمایی قرار دارند؛ اما باغ‌های پسته کالیفرنیا از اقلیم نسبتاً معتدلی برخوردار هستند.

·        پایه و پیوند : باغ‌های جدید در کالیفرنیا، اغلب با استفاده از پایه پسته 1UCB (اصلاح ژنتیک) ایجاد شده‌اند که نسبت به قارچ‌های خاکزی، سرما و شوری مقاوم بوده و بیشترین برداشت از درخت پسته را ممکن ‌می‌سازد.

·        مکانیزاسیون : ایجاد باغ‌های پسته درکالیفرنیا به نحوی صورت می‌گیرد که عمده فعالیت‌های باغی در کاشت، داشت و برداشت، با استفاده از ماشین‌آلات کشاورزی و حداقل نیاز به نیروی‌کارانسانی میسر است، اما در ایران عمدتا بدلیل نحوه باغ ریزی سنتی نیاز به استفاده وسیع از نیروی کار انسانی در اغلب فعالیت‌های باغی است.

·        خُرده مالکی : متوسط مساحت باغ‌های پسته تحت تملک هر بهره‌بردار در ایران در سال 1386 کمتر از 2 هکتار بوده که معمولاً همین مقدار نیز در یکجا متمرکز نیست.

این در حالی است که بر اساس سرشماری سال 2007 میلادی وزارت کشاورزی آمریکا، متوسط مساحت باغ پسته در کالیفرنیا نزدیک به48 هکتار (حدود 25 برابر ایران) بوده است.

خُرد بودن مالکیت باغ‌های پسته ایران منجر به تداوم شیوه کشاورزی معیشتی و سنتی، دشواری مبارزه موثر با آفات، هدرروی منابع آب و بالا رفتن هزینه تأمین نهاده‌ها و خدمات می‌شود. خرده مالکی را می‌توان یکی از دلایل مهم بالاتر بودن هزینه تولید پسته در کشور نسبت به رقیب دانست.

(لازم به توضیح است که در حال حاضر باغداران در قالب كارگاه هاي آموزشي تخصصی کشاورزی به هوشیاری لازم درخصوص تولید و کشت محصول رسیده اند)

2-    عدم پایبندی تجار ایرانی به قراردادها

خریدار تمایل به قراردادهای بلند مدت دارد، کالا به موقع برسد و اشخاص به شرایط قراردادهایی که می‌بندند از نظر حجمی و زمانی پایبند باشند.

3-    تحریم‌های بانکی

4-    مارکتینگ (شامل تحقیق بازار، برندینگ، تبلیغات، راهکارهای فروش)

متاسفانه صادرکننده‌های ایرانی صادرات را همان فروش ‌می‌دانند. فروش تصادفی، یکباره، خلاص شدن از انبار و موجودی صادرات محسوب ن‌می‌شود. صادرات یک تفکر است. برای تصاحب یک بازار باید برنامه ریزی صورت گیرد، استراتژی و تاکتیک وجود داشته باشد. صادرات بدوا به معنی خروج سرمایه است. چون باید ابتدا در بازارها سرمایه گذاری شود وریسک و هزینه تحمل شود.

فصلنامه45-مزایای رقابتی تولید محصولات کشاورزی و خشکبار

زعفران

زعفران به عنوان طلای سرخ ایران با ارزش ترین محصول کشاورزی و گران ترین ادویه جهان در تاریخ صادرات کشورمان همواره از جایگاه خاصی برخوردار بوده و پس از پسته مهم ترین محصول صادراتی غیرنفتی کشور می باشد. نتایج حاصل از محاسبه شاخص مزیت نسبی نشان می دهد که ایران در تولید زعفران از مزیت نسبی بالایی برخوردار بوده و تولیدات زعفران به علت وضعيت بي نظير آن در جهان به عنوان يک توليد تجاري و باارزش به متوسط توليد سالانه 120 الي 170 تن می رسد. این آمار نشان می دهد ايران نسبت به ساير کشورها بيشترين توليد و صادرات و بالاترين مزيت نسبي را دارا می باشد. اسپانيا، يونان و هند در رديف هاي بعدي قرار دارند. محاسبات جهانی نشان می دهد که سهم ايران در صادرات جهاني زعفران بيش از 97 درصد است.

 

منابع:

کمیسیون کشاورزی اتاق ایران

سایت اتاق بازرگانی ایران

مرکز آمار ایران

وب سایت pestah.com

وب سایت انجمن پسته ایران

انواع پسته و ارقام مختلف آن در ایران و جهان – دکتر محمدرضا پورقیومی / وب سایت انجیران