نوشته های برچسب خورده: انرژی هسته‌ای

مزایای استفاده از تشعشعات هسته‌ای

·        ‌پزشکی:

در پزشکی تشعشعات هسته‌ای کاربردهای زیادی دارند که اهم آنها عبارتند از:

-رادیوگرافی
-گامااسکن
-رادیوبیولوژی

-استریلیزه کردن هسته‌ای و میکروب زدایی وسایل پزشکی با پرتوهای هسته‌ای

·        ‌کشاورزی

 – تشعشعات هسته‌ای کاربردهای زیادی در کشاورزی دارد که مهمترین آنها عبارتست از:

 – موتاسیون (تغییر ژنتیکی) هسته‌ای ژنها در کشاورزی

 – کنترل حشرات با تشعشعات هسته‌ای

 – جلوگیری از جوانه زدن سیب زمینی با اشعه گاما

 – انبار کردن میوه‌ها

·        صنعت

در صنعت کاربردهای زیادی دارد، از جمله مهمترین آنها عبارتند از:

–نشت‌یابی با اشعه

–دبی سنجی پرتویی (سنجش شدت تشعشعات ، نور و فیزیک امواج)

–سنجش پرتویی میزان سائیدگی قطعات در حین کار

–سنجش پرتویی میزان خوردگی قطعات

–چگالی سنج موادمعدنی با اشعه

–کشف عناصر نایاب در معادن.‏

دستاوردهای هسته‌ای ایران

1-دستگاه شتاب‌دهنده خطی

این دستگاه امکان برخورداری از رادیوتراپی را مهیا می‌سازد که در درمان سرطان‌ها کاربرد ویژه‌ای دارد. در حال حاضر از سه روش “جراحی”، “شیمی‌درمانی” و “رادیوتراپی” برای درمان سرطان استفاده می‌شود و استفاده از “رادیوتراپی” یکی از معمول‌ترین روش‌های درمان این دسته از بیماران است که برای استفاده از این روش درمانی نیازمند استفاده از دستگاه‌های شتاب دهنده خطی هستیم.

این دستگاه برای پرتو درمانی بیماران سرطانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. فناوری ساخت این دستگاه تاکنون در انحصار کشورهای “آمریکا” ،”انگلیس” و “چین” بوده است و ایران چهارمین کشور صاحب این تکنولوژی به شمار می‌رود.

2– رادیو دارو

-رادیودارو ایتریم۹۰ میکروسفر (Y-90 Resin Microspheres)

سرطان کبد یکی از کشنده‌ترین سرطان‌های گوارشی است و در حال حاضر جزء ۶ سرطان شایع در مردان است و طبق گزارش‌ها در حدود ۲۰۰ نفر در سال به سرطان کبد مبتلا می‌شوند. بیماران سرطان کبد اولیه و متاستاتیک که قابل عمل جراحی نیستند توسط رادیودارو نزدیک به ۵۰ تا ۶۰ درصد امید به حیات مجدد پیدا کرده و به کیفیت بسیار بهتری از زندگی دست پیدا می‌کنند.

فاز آزمایشگاهی  و پیش بالینی آن با موفقیت به اتمام رسیده و درحال طی مراحل فاز بالینی با همکاری دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران و شیراز است. این رادیودارو تا به حال بر روی ۱۲ بیمار مبتلا به سرطان کبد تست شده و در حال ادامه فاز بالینی است.

–تکنیتیوم-m۹۹ 

تکنیتوم-۹۹ یک رادیوایزوتوپ پر مصرف در پزشکی هسته‌ای با نیمه عمر رادیوایزوتوپ تکنیتیوم-۹۹m  حدود ۶ ساعت است.از این رادیو دارو در مراکز درمانی هسته‌ای به عنوان عامل‌های تصویربرداری تشخیصی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

-رادیو داروی مولیبدن ۹۹ – تکنسیم M۹۹

این ماده دارویی در تشخیص بسیاری از بیماری‌ها از جمله بیماری‌هایی که نیاز به اسکن از ماهیچه‌های قلبی، مغز استخوان، غدد بزاقی، تیروئید، پاراتیروئید، شش‌ها، کبد و کلیه دارند،کاربرد دارد.

–رادیو دارو FDG

این رادیو دارو برای تصویربرداری پت مورد استفاده قرار می‌گیرد. فلوئور –۱۸ بعد از نشاندار سازی با دی اکسید گلوکز و تولید رادو FDG برای مطالعات قلبی، مغزی و برای تشخیص بیماری‌ سرطان به ویژه سرطان‌های ریه، کلون، رکتوم، تومورهای سر و گردن و تیروئید بهره برداری می‌شود.

برخی دیگر از رادیو داروهای تولید شده به این شرح است:

3-توکامک

توکامک (Tokama) یا خورشید که نام نوعی دستگاه است که کار آن محصورسازی پلاسما است و برای ایجاد تعادل پایدار پلاسما بر مبنای محصورسازی مغناطیسی برای دستیابی به تولید انرژی هسته‌ای از طریق روش گداخت هسته‌ای طراحی شده است.

4–تولید اکسیژن ۱۸ با خلوص ۹۷

اکسیژن ۱۸ یک ماده استراتژیک برای تولید FDG مورد استفاده در دستگاه تصویربرداری “پت اسکن” در حوزه پزشکی است. دانش فنی ساخت این ماده در اختیار ۵ کشور دنیا قرار داشت که ایران نیز در زمره کشورهای صاحب این فناوری قرار گرفته است.

این ماده تاکنون به کشور وارد می‌شد ولی محققان کشور توانستند این ماده را با خلوص ۹۷ درصد تولید کنند.

5–باتری هسته‌ای

امتیاز ویژه باتری‌های هسته‌ای که در کشور تولید شده، عمر طولانی و پیوسته به صورت مستقل بدون نیاز به دسترسی شارژ مجدد تعمیر و نگهداری است.

این مولدها بسیار منعطف بوده و قابلیت عملکرد در محدوده وسیعی از دما،فشار زیرآب و فضا و محیط‌های دور از دسترس دارد محدوده تولید توان آن تا ۵۰۰ وات و توان مخصوص از سه تا ۳۰ وات بر کیلوگرم است.

6–شناساگرهای ایزوتوپی در محیط‌های آبی

لزوم بومی سازی فناوری ساخت تجهیزات اندازه گیری ایزوتوپ‌های پایدار با استفاده از تکنیک‌های لیزر، از جمله نیازهای مبرم مراکز علمی و تحقیقاتی، سازمان زمین شناسی، صنعت نفت بوده است. شناساگرهای ایزوتوپی در دنیا کاربردهای گسترده‌ای در مطالعات هیدرولوژی، هواشناسی، اکتشاف، نفت، زمین شناسی و  آتشفشان‌ها، پزشکی و باستان شناسی دارد.