students-at-work-pilchuck-glass-school-2018

ایران، مدرسه “شیشه” ندارد

آقای مهندس حمید فرهمندخواه از صنعتگران حرفه شیشه سازی از سال 1374 تا 1397 با واردات مجاز ظروف کریستال و بلور از کشورهای جمهوری چک، لهستان، اسلوانی، اسلواکی و چین کار خود را آغاز و از سال 1390 با همکاری شرکت ایتالیایی Glass Service تولید ظروف کریستال به صورت Hand Made را وارد دستور کار خود کرد. ایشان هم اکنون در حال راه اندازی فاز دوم کارخانه با بهره گیری از ماشین آلات و دستگاه های اتوماتیک ایتالیایی و آلمانی می باشد.

آقای مهندس حمید فرهمندخواه در گفتگو با روابط عمومی اتاق مشترک ایران و ایتالیا درباره ظرفیت و وضعیت کنونی صنعت شیشه در ایران اظهار داشت:

 ایران با داشتن منابع گازی، معادن سیلیس، کربنات و تمامی مواد اولیه تولید شیشه، از ظرفیت بالقوه ای در این صنعت در تمامی گروه های تولید از قبیل شیشه ساختمان، اتومبیل، ظروف پیرکس و….. برخوردار است و دارای شرایط و ظرفیت های تولید ویژه است اما باید اعتراف کرد که به دلیل فقدان تکنولوژی روز، ماشین آلات، طراحی، دانش فنی و فرآیند ساخت، جایگاه ویژه ای را در جهان کسب نکرده است و تقریبا این صنعت نیز همچون صنایع دیگر در کشور ما بوسیله نیروهای متخصصی که توانایی مهندسی معکوس و کپی کردن ماشین آلات را دارند هدایت می شود. و با وجود تحریم نیز، عملا بستر مناسبی برای توسعه، واردات و احداث کارخانه های مدرن در صنعت شیشه سازی وجود ندارد. بدون تردید ارتباط و بهره مندی از تجربیات سایر کشورها می توانست نقش بسزایی در رشد این صنعت داشته باشد اما در چنین شرایطی، این سهم از همکاری نصیب شرکت های ایتالیایی و آلمانی شد که البته این دو کشور نیز همواره حضور سازنده‌ای در توسعه و نوآوری در دنیا دارند.

در شرایط فعلی، بخش خصوصی و متولیان عرصه تولید همواره تلاش می کنند با بهره گیری از دانش و فناوری به سمت تاثیرگذاری در سیاست های اقتصادی کشور و بهبود فضای تولید حرکت کنند اما این فرآیند نیز به دلیل حلقه مفقوده ارتباط صنعت و دانشگاه دچار مشکلات اساسی می باشد و مسیر رشد و نوآوری را در بسیاری از صنایع ناهموار کرده است. رشته های سرامیک، چینی و شیشه در دانشگاه ها تدریس می شود اما متاسفانه ارتباط لازم با کارخانجات فعال در این صنایع بسیار کم می‌باشد و در ایران مدرسه شیشه، تاسیس نشده و نیروی انسانی توسط کارشناسان صاحب تجربه در کارخانجات، آموزش داده می شوند و چنین فضایی نیز موجب کاهش نیروی انسانی علاقمند در این بخش از صنعت شده در حالی که امروزه  نیاز مبرم به نیروی متخصص بیش از پیش احساس می شود.

شرکت های بلور کاوه، فلوت کاوه، شیشه قزوین، نوری تازه، آذرجام یزد، فلوت خراسان و… از برترین تولیدکنندگان شیشه در کشور هستند و آینده صنعت تولید شیشه در ایران در صورت لغو تحریم ها به دلیل وجود معادن سیلیس بویژه در استان های زنجان، قزوین و همدان می تواند درخشان و ممتاز باشد. و  همچنین ایران با دارا بودن ظرفیت های زیر به یکی از تولیدکنندگان و قطب های صنعت شیشه تبدیل شود:

  1. دارا بودن معادن مواد اولیه مورد نیاز
  2. داشتن انرژی های مناسب این صنعت (ذخایر گاز)
  3. نیروی انسانی ارزان و تحصیلکرده
  4. نزدیکی به بازار های مصرف
  5. ارزان بودن حمل و نقل در حوزه صادرات
  6. قرارگیری در شاهراه ارتباطی

در حال حاضر پنجاه درصد تولید جهانی شیشه در جهان به کشور چین تعلق دارد لیکن در صورت لغو تحریم‌های همه جانبه و بازگشت ایران به شرایط عادی اقتصادی با سرمایه گذاری، برنامه ریزی و مدیریت صحیح امکان سبقت از بزرگترین تولیدکنندگان جهانی نیز وجود دارد.

امروزه از شیشه در صنایعی چون ساختمان سازی، مواد غذایی، خودروسازی، لوازم خانگی، داروسازی و علوم آزمایشگاهی به طور گسترده استفاده می شود. و زندگی انسان‌ها به این ماده وابسته است و باید تلاش کنیم با تغییر رویه در تولید از ظرفیت های موجود در کشور به خوبی بهره برداری کنیم و در بازار جهانی با محصولات و برندهای با کیفیت و خلاقانه ایرانی حضوری قوی و موثر داشته باشیم.