برند “زارا” یکی از موفقترین برندهای پوشاک دنیاست. برندی خلاق و محبوب که دارای فروشگاههای متعددی در کشورهای مختلف جهان میباشد.
شرکت پوشاک (زنانه، مردانه و کودکانه) زارا با شهرت بینالمللی زیرمجموعه شرکت ایندیتکس (Inditex) میباشد. ایندیتکس مجموعه بزرگ نساجی و طراحی اسپانیایی و بزرگترین گروه مد جهان است. این شرکت در کنار زارا، مالک برندهای موفق دیگری همچون ماسیمو دوتی، اویشو، استرادیواریوس، پولاندبر، برشکا و اوترکه نیز میباشد.
در سال ۱۹۷۵ آمانسیو اورتگا (بنیانگذار شرکت ایندیتکس) و همسرش رزالیا مرا، برند زارا را به عنوان یک کسبوکار خانوادگی در گالیسیا، در بخش شمالی اسپانیا راهاندازی کردند.
نام زارا در ابتدا زوربا(Zorba) (رمان پر آوازه نویسنده یونانی نیکوس کازانتزاکیس و فیلم یونانی به همین نام) بود که صاحبان فروشگاه، اسم آن را به دلیل وجود کافهای به نام مشابه در آن خیابان، به زارا(ZARA) تغییر دادند.
شرکت زارا در مدت ۸ سال فعالیت در زمینه پوشاک و بعدها لوازم لوکس، کفش، محصولات زیبایی و عطر، تولیدات خود را کاملا با ذائقه اسپانیاییها هماهنگ کرده و به شهرت خوبی دست یافته بود و این شهرت باعث راهاندازی ۹ فروشگاه جدید دیگر در بزرگترین شهرهای اسپانیا شد.
در سال ۱۹۸۵، شرکت ایندیتکس تبدیل به یک هلدینگ توزیع پوشاک با سرعت بسیار بالا شد. در واقع اورتگا فرایند جدید طراحی، تولید و توزیعی ایجاد کرد که میتوانست به سرعت به تمایلات مردم در مدلهای جدید واکنش نشان دهد. او نام این فرایند را «مد مقطعی -Instant Fashion یا Fast Fashion- » گذاشت. برای رسیدن به این فرایند او سرمایهگذاریهای عظیمی در فناوری اطلاعات و بکارگیری گروههای طراحی به جای استخدام چند طراح انجام داد.
در دهه بعد، زارا توسعه خود را تا بازارهای جهانی ادامه داد و در کشورهای پرتقال، آمریکا (نیویورک)، فرانسه (پاریس)، مکزیک، پونان، بلژیک، سوئد، مالتا، قبرس و نروژ فروشگاههای خود را افتتاح کرد. امروزه بهسختی میتوان کشوری در دنیا یافت که فاقد فروشگاهی از زارا باشد. زارا اکنون دارای ۲۲۶۴ فروشگاه در شهرهای مهم ۹۶ کشور جهان میباشد.
با استراتژی جدید، برند زارا برای تبلیغات محصولات خود هزینه کمی اختصاص داده و درعوض، فروشگاههای جدید در مکانهای مناسب افتتاح میکند.
زارا که کار خود را از یک فروشگاه کوچک در اسپانیا شروع کرد درحالحاضر به یکی از فروشگاههای خردهفروش «مدهای مقطعی» و برگزیده هلدینگ ایندیتکس تبدیل شدهاست. در حال حاضر بر اساس گزارش مجله فوربس، آمانسیو اورتگا، بنیانگذار این برند ششمین مرد ثروتمند جهان است.
امروزه ایندیتکس با بیش از ۱۷۴هزار کارمند و بالغ بر۷۴۰۰ فروشگاه در ۲۰۲ بازار جهان و در ۴۹ بازار آنلاین فعالیت میکند.
استراتژی زارا چیست؟
زارا در سال ۲۰۱۹ با اختصاص جایگاه 29 به خود در فهرست بهترین برندهای جهانی اینتربرند (interbrand) قرارگرفت. (اینتربرند هر سال فهرستی از ۱۰۰ برند برتر جهان را ارائه میدهد.) برند زارا بر اساس چهار ویژگی زیبایی، وضوح، کاربردی و پایداری محصولاتش توانست به این رتبه دستیابد.
راز موفقیت زارا تا حد زیادی به تواناییاش به واکنش سریع در برابر تغییرات مد بازار و نمایش مجموعههای پوشاک خود با کمترین تاخیر است. زارا مطابق با جدیدترین مدهای بازار پیش میرود و مجموعههای لباس خود را با کیفیت بالا و در عین حال قیمت بسیار مناسب در اختیار مردم قرار میدهد.
این شرکت با دقت و وسواس بسیار، تغییرات مد و تکامل آن در سراسر دنیا را بررسی کرده و بر اساس جدیدترین سبکهای بهروز، لباسهای خود را با طراحیهای جدید در مدت یک یا دو هفته به بازار میرساند. سایر برندها در مقایسه با این شرکت حداقل ۶ ماه برای ورود طرحها و مجموعههای جدید خود به بازار وقت میگذارند. به همین دلیل زارا براحتی توانسته رقبای خود را شکست داده و بهسرعت به یکی از برندهای معروف و محبوب دنیا تبدیل شود.
گفته میشود: آمانسیو اورتگا همواره لباس را یک کالای کمعمر میدانست و می گفت، «مردم باید لباس بخرند و مدتی کوتاه از آن استفاده کنند و پس از آن لباس را مانند غذاهای دارای تاریخ انقضا دور بیندازند، نه اینکه آنها را در کمدهای خود جمع کنند» به همین دلیل محصولات برند زارا بسیار جدید و متنوع بوده و بیشتر از یک یا دو ماه در فروشگاهها باقی نمیمانند.
زارا برای اینکه بتواند مدهای خود را کاملا «تازه و نو» نگاهدارد روی سه بخش تمرکز دارد:
۱. کوتاه کردن زمان انتظار
این روش به زارا این امکان را میدهد تا فروشگاههای خود را پر از پوشاکی کند که مشتریان در آن زمان خاص نیاز دارند. مثلا، مجموعههای لباس بهار/تابستان یا پاییز/زمستان یا مدهای جدیدی که مردم به دنبال آن هستند یا لباسهایی که توسط یک سلبریتی ناگهان محبوب میشوند را بهسرعت به فروشگاههای خود میرساند.
زمانیکه خردهفروشهای دیگر پیشبینی میکنند که ماههای آینده ممکن است مشتریان به دنبال چه لباسی باشند، زارا دستبهکار شده و بهسرعت لباسهای محبوب مردم را در اختیارشان قرار میدهد.
۲. کاهش تولید(کمیاب کردن کالا)
زارا برخی از سبکهای لباس خود و همچنین برخی از اجناس لوکس را در حجم محدودی تولید میکند. این کار نهتنها از صرف هزینه بالا فقط برای یک نوع کالا کم میکند، بلکه با ایجاد کمبود مصنوعی مردم را به خرید بیشتر تشویق میکند. تجربه بازار ثابت کرده، هر وقت کالایی کمتر در دسترس باشد، خواهان بیشتری خواهدداشت. فایده دیگر تولید کمتر و با برنامه کالاها، این است که اگر یک سبک خاص از لباس در بازار موفقیتی کسب نکرد، سریعا از گردونه تولید خارج شده و مانع زیان شرکت نمیشود.
۳. تولید مدلهای متنوع
زارا به جای تولید یک مدل لباس در حجم بالا، چند مدل در حجمهای پایین تولید میکند. به همین دلیل این شرکت معمولا طی سال، ۱۲هزار مدل پوشاک روانه بازار میکند. که حتی اگر یک مدل بهسرعت فروخته شود، مدلهای دیگر جای آن را پر میکنند. این روش، قدرت انتخاب بالایی جهت خرید در اختیار مشتری قرارمیدهد.
لباسهای زارا معمولا فقط سه تا چهار هفته در فروشگاه باقی میمانند. طی این مدت، مشتریان، خرید خود را انجام میدهند و برای خرید مدلهای به روز و جدید مرتبا به فروشگاههای زارا مراجعه میکنند.
مهمترین دلایل موفقیت زارا ؟
• مشتریان بعنوان طراحان اصلی زارا
توجه به نظرات مشتری یکی از مهمترین رازهای موفقیت برند زاراست. طراحهای واقعی مدهای لباس زارا مشتریان آن هستند. زارا بیوقفه روی خواست و سلیقه مشتریان خود متمرکز بوده و به محض اینکه متوجه بالا رفتن تقاضای کالایی شود، آن را تولید و در اختیار مشتریان میگذارد. برای مثال در سال ۲۰۱۵، خانمی در ژاپن از یکی فروشگاههای زارا درخواست روسری صورتی کردهبود که در فروشگاه موجود نبوده و بطورهمزمان این تقاضا در تورنتو، سانفرانسیسکو و فرانکفورت هم مطرح شده و نشانگر تمایل خانمها به استفاده از روسری صورتی بود. شرکت زارا یک هفته بعد، بیش از ۵۰۰ هزار روسری صورتی تولید و آنها را در بیش از ۲۰۰۰ فروشگاه خود در مدت زمان فقط ۳ روز به فروش رساند.
این برند با تکیه بر دو اصل «آنچه را که مشتری میخواهد به او بدهید» و «این کار را سریعتر از هر برند دیگر انجام دهید» توانست موفقیت بسیاری کسب کند.
• آموزش کارکنان
یکی دیگر از رموز موفقیت زارا آموزش کارکنانش است. کارکنان و مدیران فروشگاههای زارا روش برخورد با مشتریان و ثبت عقاید و نظرات آنها را آموزش میبینند. نظر مشتریان درباره نوع دوخت لباس یا پارچههای مورد استفاده و رنگبندی آنها برای زارا مهم است.
در واقع تیم طراحی زارا بنابر بازخورد مشتریان خود دائما طرحهای خود را تغییر داده و بهروزرسانی میکند همچنین تیم طراحی این شرکت ارتباط مستقیمی با دانشگاهها و جامعه جوانان دارند تا همیشه در جریان سلیقه جوانان اهل مد باشند.
در ضمن زارا سیستم قوی ارتباطی بین فروشگاههای خود برقرارکرده که کارکنان خود را قادر میسازد اطلاعات موردنیاز را در مدت زمان بسیار کمی به تمام فروشگاهها و دفتر مرکزی ارسال کنند. این روش موجب میگردد آنها بتوانند با سرعت بالا به تقاضاهای مشتریان خود واکنش نشاندهند.
• زنجیره تامین کالای زارا
زارا ۲۴ ساعت ۳۶۵ روز سال فعال و در حال ارسال مجموعه لباسهای خود به نقاط مختلف جهان است. این شرکت، هفتهای دو بار به تمام فروشگاههای خود کالا ارسال میکند. محصولات، پس از تولید، ۱۰ تا ۱۵ روز فرصت دارند تا در فروشگاهها قرار بگیرند.
در حقیقت شرکت زارا یک مجموعه مجهز به ادغام عمومی است. در اقتصاد خرد و مدیریت، ادغام عمومی فرایندی است که در آن « یک بنگاه اقتصادی، شرکتهای توزیع و پخش محصولات خود را تحت تملک خود درمیآورد و بدین ترتیب پس از تولید کالاها، توزیع و پخش آنها را هم خود کنترل میکند. »
تمام محصولات ابتدا در مرکز توزیع اسپانیا بررسی و مارکگذاری و سپس در مدت زمان 48 ساعت به تمام فروشگاههای زارا ارسال میشوند. در واقع زارا هر سال بیش از ۴۵۰ میلیون پوشاک تولید میکند. و باید مجهز به سیستم توزیع و زنجیره تامین باکفایت باشد که بتواند لباسها را به موقع در دسترس مشتریان خود قراردهد. مدیریت عالی زارا در زنجیره تامین محصولات توانسته با موفقیت از پس مشکلات سیستم توزیع برآید.
• پایداری محصولات زارا و مسئولیتپذیری این برند
هدف از تولید محصولات پایدار، حذف کامل اثرات زیستمحیطی از طریق طراحی ماهرانه و دقیق محصول است. تولیدکنندگان، برای رسیدن به این منظور باید از انرژیهای تجدیدپذیر و در عین حال مواد اولیه دوستدار محیطزیست که تاثیر منفی کمتری بر محیط زیست دارند استفادهکنند.
موضوع پایداری در شرکت زارا بنابهگفته مدیران آن از حساسیت بالایی برخوردار بودهاست. آنها همیشه خواستهاند با داشتن احساس مسئولیت در قبال مردم و محیطزیست، اعتماد و وفاداری مشتریان خود را در سراسر جهان حفظ کنند.
• تعهد به مردم
زارا تعهدات و مسئولیت اجتماعی خود را به مردم با روشهای زیر انجام میدهد:
– به مردم این اطمینان را میدهد که کارکنانش هنگام تولید محصولات به پایداری اجناس توجه کافی دارند و لباسهایی باکیفیت و بسیار متنوع تولید کنند.
– سالانه بیش از ۵۰ میلیون دلار صرف برنامههای اجتماعی و کمک به جامعه میکند. بطورمثال در یکی از برنامههای حمایتی خود که از سال ۲۰۰۲ آن را شروع کرده ، به کمک افراد دارای معلولیتهای فیزیکی و ذهنی رفتهاست.
– برای حمایت از بازار کار، فرصتهای شغلی در بیش از ۲۰۰۰ فروشگاه خود ایجاد کردهاست.
– با قرار دادن جعبههای بزرگی در فروشگاههای خود، از مشتریان میخواهد لباسهایی را که دیگر استفاده نمیکنند به نیازمندان اهداءکنند.
• تعهد به محیطزیست
ایندیتکس سالیان پیش با اهداف توسعه پایدار سازمان ملل هماهنگشده و برای تولید محصولات خود از منابع طبیعی استفاده میکند. این شرکت متعهد گردیده که تا سال ۲۰۲۵ صرفا محصولات پایدار بفروشد. و بدینترتیب کلیه محصولات آن، از پنبه و کتان گرفته تا پلیاستر، باید ارگانیک، پایدار یا بازیافتپذیر باشند.
برند زارا همچنین اهداف زیستمحیطی دیگری از جمله کاهش انتشار کربن تا حد صفر و حذف مواد شیمیایی در تولیدات خود، ذخیره انرژی و به حداقل رساندن مواد زائد را هم دارد.
• فرهنگ حاکم بر زارا: « غیرممکن وجود ندارد »
زارا ویژگی کارآفرینی بالایی دارد و معمولا جوانان مستعد را استخدام و به آنها کمک میکند تا پلکان ترقی را بهسرعت طی کنند. این برند از اینکه کارهای خود را به جوانان بسپرد ابایی نداشته و حتی مدیران آن کارکنان را به ریسکپذیری (البته در کنار یادگیری) تشویق میکنند. آنها همیشه به طراحان و کارکنان خود یادآور میشوند که با تلاش میتوانند هر کاری انجام دهند و غیرممکن وجود ندارد. زارا نیز همانند بسیاری از بنگاههای اقتصاد با مشکلات خاص خود روبرو است اما وجود پوشاک متنوع این برند، مردم را به خرید از فروشگاههای زارا تشویق میکند. و این دستاورد، تحمل هرگونه سختی را آسان و انگیزه برای تحقق و دستیابی به موفقیتهای بیشتر را افزایش میدهد. اگر به دنبال لباسی مناسب هستید، مسلما میتوانید از میان لباسهای زارا، آن را بیابید.
کارشناس روابط عمومی اتاق مشترک ایران و ایتالیا